Kaszel: przyczyny i leczenie

Kaszel jest odruchową reakcją pojawiającą się w wyniku drażnienia nerwowych zakończeń w błonach śluzowych górnych dróg oddechowych.

W konsekwencji pojawiają się nagłe skurcze w klatce piersiowej, głównie mięśni wydechowych oraz oskrzeli, połączone z gwałtownym wypychaniem powietrza z dróg oddechowych oraz płuc. Kaszel jest częstym objawem chorobowym.

Podział

1. kaszel suchy (bez odkrztuszanej wydzieliny),
2. kaszel produktywny (inaczej mokry, wilgotny) – przebiega z odksztuszaniem wydzieliny (plwociny).

Przyczyny kaszlu

• ciało obce znajdujące się w drogach oddechowych,
• uszkodzenie błony śluzowej w górnych drogach oddechowych podczas infekcji (wirusowej, bakteryjnej),
• podrażnienie nerwów, które przewodzą impuls odruchu kaszlu,
• astma,
• palenie tytoniu,
• POChP,
• przyjmowanie niektórych leków wykorzystywanych w leczeniu nadciśnienia tętniczego, chorobie wieńcowej, niewydolności serca, chorobach nerek,
• zapalenie zatok przynosowych,
• refluks żołądkowo-przełykowy,
• podrażnienia dróg oddechowych przez zanieczyszczenia w powietrzu atmosferycznym bądź występujące w miejscu pracy,
• nowotwór płuca,
• gruźlica,
• przewlekłe choroby śródmiąższowe płuc,
• czynniki psychogenne.

Objawy kaszlu

Kaszel sam w sobie jest raczej objawem chorobowym niż konkretnym schorzeniem. Zdarza się, że współwystępuje z innymi objawami. W razie pojawienia się niepokojących symptomów jak : krwioplucie (odkrztuszanie wydzieliny z krwią), duszności, spadek masy ciała czy długo utrzymująca się chrupka, należy koniecznie skonsultować się z lekarzem.

Leczenie kaszlu

• syropy wykrztuśne (dostępne bez recepty – ziołowe lub takie przepisane przez lekarza) – stosuje się przy kaszlu mokrym w celu ułatwienia odkrztuszania wydzieliny,
• oklepywanie klatki piersiowej (ułatwia odkrztuszanie wydzieliny w kaszlu mokrym),
• maści rozgrzewające – można je stosować już od 6 miesiąca życia, konieczna jest jednak obserwacja chorego gdyż intensywny zapach maści może drażnić drogi oddechowej i powodować bardziej nasilony odruch kaszlu,
• nawilżanie powietrza (szczególnie istotne przy kaszlu suchym, jednak również nie bez znaczenia w kaszlu mokrym),
• wykonywanie inhalacji z soli fizjologicznej (szczególnie istotne przy kaszlu suchym, jednak również nie bez znaczenia w kaszlu mokrym),
• przyjmowanie dużej ilości płynów (szczególnie istotne przy kaszlu suchym, jednak również nie bez znaczenia w kaszlu mokrym),
• wietrzenie pomieszczeń (istotne w kaszlu suchym i kaszlu mokrym),
• nie przegrzewanie osoby chorej (istotne w kaszlu suchym i kaszlu mokrym),
• jeśli kaszel stanowi objaw innego schorzenia konieczna jest konsultacja lekarska i wdrożenie odpowiedniego leczenia dla danej choroby.