Kaszel: przyczyny i leczenie

Kaszel jest odruchową reakcją pojawiającą się w wyniku drażnienia nerwowych zakończeń w błonach śluzowych górnych dróg oddechowych.
W konsekwencji pojawiają się nagłe skurcze w klatce piersiowej, głównie mięśni wydechowych oraz oskrzeli, połączone z gwałtownym wypychaniem powietrza z dróg oddechowych oraz płuc. Kaszel jest częstym objawem chorobowym.
Podział
- kaszel suchy (bez odkrztuszanej wydzieliny),
- kaszel produktywny (inaczej mokry, wilgotny) – przebiega z odksztuszaniem wydzieliny (plwociny).
Przyczyny kaszlu
- ciało obce znajdujące się w drogach oddechowych,
- uszkodzenie błony śluzowej w górnych drogach oddechowych podczas infekcji (wirusowej, bakteryjnej),
- podrażnienie nerwów, które przewodzą impuls odruchu kaszlu,
- astma,
- palenie tytoniu,
- POChP,
- przyjmowanie niektórych leków wykorzystywanych w leczeniu nadciśnienia tętniczego, chorobie wieńcowej, niewydolności serca, chorobach nerek,
- zapalenie zatok przynosowych,
- refluks żołądkowo-przełykowy,
- podrażnienia dróg oddechowych przez zanieczyszczenia w powietrzu atmosferycznym bądź występujące w miejscu pracy,
- nowotwór płuca,
- gruźlica,
- przewlekłe choroby śródmiąższowe płuc,
- czynniki psychogenne.
Objawy kaszlu
Kaszel sam w sobie jest raczej objawem chorobowym niż konkretnym schorzeniem. Zdarza się, że współwystępuje z innymi objawami. W razie pojawienia się niepokojących symptomów jak : krwioplucie (odkrztuszanie wydzieliny z krwią), duszności, spadek masy ciała czy długo utrzymująca się chrupka, należy koniecznie skonsultować się z lekarzem.
Leczenie kaszlu
- syropy wykrztuśne (dostępne bez recepty – ziołowe lub takie przepisane przez lekarza) – stosuje się przy kaszlu mokrym w celu ułatwienia odkrztuszania wydzieliny,
- oklepywanie klatki piersiowej (ułatwia odkrztuszanie wydzieliny w kaszlu mokrym),
- maści rozgrzewające – można je stosować już od 6 miesiąca życia, konieczna jest jednak obserwacja chorego gdyż intensywny zapach maści może drażnić drogi oddechowej i powodować bardziej nasilony odruch kaszlu,
- nawilżanie powietrza (szczególnie istotne przy kaszlu suchym, jednak również nie bez znaczenia w kaszlu mokrym),
- wykonywanie inhalacji z soli fizjologicznej (szczególnie istotne przy kaszlu suchym, jednak również nie bez znaczenia w kaszlu mokrym),
- przyjmowanie dużej ilości płynów (szczególnie istotne przy kaszlu suchym, jednak również nie bez znaczenia w kaszlu mokrym),
- wietrzenie pomieszczeń (istotne w kaszlu suchym i kaszlu mokrym),
- nie przegrzewanie osoby chorej (istotne w kaszlu suchym i kaszlu mokrym),
- jeśli kaszel stanowi objaw innego schorzenia konieczna jest konsultacja lekarska i wdrożenie odpowiedniego leczenia dla danej choroby.