Opryszczka: objawy, przyczyny i leczenie

Opryszczka pospolita lub zwykła, w potocznym języku nazywana jest zimnem lub febrą. Jest to wirusowa choroba wywoływana przez dwa rodzaje wirusów HSV1 oraz HSV2 (Herpes simplex virus ).

Poniżej opisane zostały rodzaje opryszczek, objawy a także wirus które je wywołuje. Poznaj również możliwe powikłania i ciężkie stany chorobowe wywołane przez Herpes Virus, którego nosicielstwo występuje u znacznej ilości populacji. Z artykułu dowiesz się także, jakie są sposoby leczenia w poszczególnych przypadkach tej dolegliwości.

Opryszczka wargowa (wirus hsv1)

Zmiany zlokalizowane są wokół ust. Występują zazwyczaj w czasie znacznego osłabienia odporności organizmu. Częste jest ich występowanie w przebiegu innych chorób lub w trakcie procesu zdrowienia.

Objawy opryszczki wargowej:

Zdarza się, że objawy występują już 2-3 dni przed pojawieniem się wykwitów.

• powierzchowne pęcherzyki zapalne, które tworzą skupiska ( znajdują się na graniczy czerwieni wargowej oraz błony śluzowej jamy ustnej, zdarza się że wychodzą poza obręb warg; początkowo wypełnione płynem surowiczym, następnie ropą, po kilku dniach przekształcają się w strupy,
• lekkie pieczenie,
• niewielka bolesność,
• niekiedy pęcherzyki w okolicy otworów nosowych.

Przyczyny:

Zakażenie pierwotne zazwyczaj pojawia się w wieku dziecięcym, przy tzw. opryszczkowym zapaleniu jamy ustnej, które charakteryzuje się wysoką gorączką i bardzo ciężkimi objawami ogólnymi ( posocznica, zapalenie opon mózgowych ).

Ciekawostki:

• opryszczka wargowa może pojawić się także poprzez ekspozycję na światło słoneczne,
• u kobiet zauważalne są związki nawrotów opryszczki wargowej z menstruacją,
• pod wpływem nieswoistych bodźców, takich jak miesiączka, przemęczenie czy stany gorączkowe, u wielu nosicieli wirusa opryszczki występuje opryszczka zwykła nawrotowa,
• opryszczka pospolita ustępuje zazwyczaj samoistnie bez pozostawiania śladów po około 10-12 dniach.

Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej (wirus hsv1)

Charakteryzuje się występowaniem w jamie ustnej pęcherzyków, które łatwo pękają powodując bolesne nadżerki.

Egzema herpeticum

Choroba najczęściej pojawia się u noworodków w wyniku pierwotnego zakażenia wirusem Herpes simplex, jednak możliwe jest jej wystąpienie także u osób dorosłych.

Noworodki powinny być chronione przed kontaktem z osobami zainfekowanymi Herpes simplex. Wirus ten znacznie częściej pojawia się u osób z alergicznymi chorobami skóry takimi jak np. atopowe zapalenie skóry.

Na skórze pojawiają się rozsiane wykwity pęcherzowo- ropne z tendencją do tworzenia skupisk.

Początek choroby jest gwałtowny, a jej przebieg może wiązać z ciężkimi objawami ogólnymi oraz występowaniem, w głównej mierze u dzieci gorączki. Osoby dorosłe często nie odczuwają żadnych objawów ogólnych.

Opryszczkowe zapalenie opon mózgowych i mózgu (wirus hsv1)

Zdarza się, że zapalenie opon mózgowych i mózgu występuje jednocześnie z zakażeniem opryszczkowym narządów płciowych. Jednak znaczna większość przypadków tej najcięższej postaci schorzenia wywoływana jest przez wirusa HSV1, który odpowiada za pojawianie się zmian w górnej części ciała.

Opryszczkowe zapalenie opon mózgowych i mózgu to bardzo groźna choroba, która bez odpowiedniego leczenia w około 70% przypadków kończy się śmiercią. Natomiast osoby, które wyzdrowieją borykają się w późniejszym czasie z trwałymi chorobami neurologicznymi oraz zaburzeniami psychicznymi.

Początek choroby pozbawiony jest charakterystycznych objawów. Cechuje się zwykle bólami głowy i gorączką. W trakcie rozwoju schorzenia pojawiają się także zmiany w zachowaniu osoby chorej. Końcowa faza charakteryzuje się zaburzeniami przytomności i może wywołać śpiączkę.

W przypadku zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu konieczne jest podjęcie natychmiastowych działań przez neurologa.

Inne zmiany narządowe (hsv1)

• zajęcie rogówki oka- uporczywe oraz bolesne, mogą powodować upośledzenia wzroku a nawet ślepotę,
• wykwity skórne- zanokcica opryszczkowa na palcach u rąk, lub zmiany na małżowinach usznych; nie zawsze posiadają cechy charakterystyczne, są to zwykle drobne pęcherzyki i guzki przez co są nierozpoznawalne;

Opryszczka narządów płciowych (wirus hsv2)

Podział:

• opryszczka narządów płciowych u kobiet,
• opryszczka narządów płciowych u mężczyzn;

Przyczyny:

zachorowanie pojawia się u osób dorosłych w wyniku kontaktów intymnych, jest to jedna z chorób przenoszonych drogą płciową.

Umiejscowienie:

• u mężczyzn – napletek oraz żołądź, czasem także pojawiają się zmiany w cewce moczowej, co powoduje trudności lub uniemożliwia oddawanie moczu,
• u kobiet – wargi sromowe, krocze, pochwa, wewnętrzna powierzchnia ud, szyjka macicy;

U obu płci zdarza się, że zmiany umiejscawiają się także na pośladkach.

Ciekawostki:

• przypuszcza się, że w przypadku kobiet zakażenie wirusem HSV2 zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia raka szyjki macicy,
• osoby uprawiające seks analny narażone są na rozwinięcie się zakażenia odbytnicy,
• u osób uprawiających seks analny może wystąpić powikłanie w postaci zapalenia opon mózgowo- rdzeniowych.

Zakażenie wrodzone (hsv2)

Jest to zakażenie występujące u noworodków, zarażonych wirusem HSV2 obecnym w drogach rodnych kobiety. Do zainfekowania dochodzi zwykle podczas naturalnego porodu. Z tego powodu wykrycie zakażenia u kobiety ciężarnej stanowi podstawę do przeprowadzenia cesarskiego cięcia.

W wyniku takiego zakażenia pojawiają się niegroźne pęcherzyki na skórze, jednak możliwe jest także wystąpienie ciężkich zapaleń mózgu, wątroby, a także innych narządów, które prowadzą do śmierci.

Leczenie opryszczki

Miejscowe:

• zmiany o małym nasileniu leczy się przy pomocy miejscowych środków osuszających i odkażających, takich jak pasty cynkowe czy Viosept,
• maści antybiotykowe stosuje się jedynie jeśli wystąpi nadkażenie bakteryjne, w przeciwnym razie mogą wydłużać proces leczenia,
• można stosować miejscowo maści: acyklowir, pencyklowir,
• lek miejscowy posiada dużo słabsze działanie niż leki podawane doustnie czy pozajelitowo,
• leki miejscowe wykazują jedynie działanie na wirusy w okresie replikacji i nie przeciwdziałają nawrotom,

Ogólne:

• stosowane w przypadku zmian uporczywych i nawrotowych, bez względu na ich lokalizację, głównie przy opryszczce narządów płciowych,
• Acyklowir, który działa wybiórczo na DNA wirusa stosowany jest doustnie oraz za pomocą wlewów dożylnych ( głównie u osób leczących się na choroby ustrojowe, w trakcie leczenia immunopresyjnego ),
• w ostatnim czasie wprowadzonych zostało kilka znacznie skuteczniejszych postaci Acyklowiru, są to: famcyklowir, pencyklowir, walacyklowir,
• zaleca się także stosowanie suplementacji witaminami z grupy B ( B1, B2 ).

Szczepionki:

• stale trwają pracę nad wynalezieniem szczepionki, jednak do tej pory nie powstała żadna skuteczna na wirus HSV.