Trądzik różowaty: objawy, leczenie i dieta

Łacińska nazwa schorzenia to acne rosacea jest to choroba o przewlekłym charakterze. Jej charakterystyczną cechą jest powstawanie nie ustępującego rumienia w obrębie twarzy. Schorzenie pojawia się u osób dojrzałych, największą ilość zachorowań notuje się u dorosłych pomiędzy 30 a 60 rokiem życia.

Dane statystyczne wskazują, że znacznie częściej chorują kobiety, jednak najcięższe postaci takie jak rinophyma czyli zmiany o charakterze przerostowym zlokalizowane na nosie pojawiają się zdecydowanie częściej u panów.

Postaci

Wyróżniamy kilka postaci trądziku różowatego, są to:

• Grudkowo- krostkowa,
• Rumieniowa połączona z teleangiektazjami (popękane drobne naczynka krwionośne, tworzące tzw. pajączki naczyniowe),
• Przerostowo – naciekowa,
• Zarniniakowa,
• Oczna.

Jak często diagnozuje się to schorzenie?

Trądzik różowaty to schorzenie, które wykrywane jest u około 10% populacji. Najczęściej są to osoby z I lub II fototypem skóry co oznacza jasną karnację, jasne włosy oraz oczy. Jeśli więc zauważymy u siebie objawy rumieniowo- krostkowo- grudkowe na skórze twarzy warto jak najszybciej udać się do lekarza dermatologa i rozpocząć odpowiednie leczenie.

Jak diagnozuje się schorzenie?

Lekarz dermatolog ustala diagnozę na podstawie oceny klinicznych objawów na skórze pacjenta, dodatkowo przeprowadza z nim szczegółowy wywiad, który pomaga ustalić m.in. w jakich okolicznościach zmiany na twarzy nasilają się i stają się bardziej czerwone.

Czy tę odmianę trądziku można całkowicie wyleczyć?

Trądzik różowaty jest schorzeniem w przypadku którego bardzo trudno mówić o całkowitym wyleczeniu. Wynika to z faktu iż zmiany jakie obserwujemy na naszej skórze mają podłoże naczynioruchowe, a co za tym idzie są warunkowane przez nasz organizm oraz przez czynniki genetyczne. Schorzenie wymaga leczenia w dużym stopniu również z przyczyn kosmetycznych, gdyż silne zaczerwienienia na skórze oraz przerosty tkanek mogą stanowić dla wielu osób spory problem a nawet wywoływać problemy natury psychologicznej. Leczenie tego schorzenia ma na celu zniwelowanie już istniejących zmian dla lepszego samopoczucia pacjenta oraz zapobieganie powstawaniu nowych.

Czy istnieją działania profilaktyczne?

Uwarunkowanie genetyczne oraz osobnicze skłonności to powstawania tego typu zmian sprawiają, że niezwykle trudno całkowicie uniknąć ich powstania. Odpowiednie działania mogą jednak opóźnić ten proces lub znacznie osłabić schorzenie. Jeśli u naszych najbliższych występuje trądzik różowaty bądź jeśli widzimy u siebie tendencję do silnych rumieńców warto zadbać o :

• Unikanie jedzenia mocno pikantnych potraw,
• Unikanie jedzenia mocno gorących potraw,
• W miarę możliwości unikanie sytuacji stresowych,
• Odpowiednią pielęgnację wrażliwej skóry,
• Unikanie spożywania alkoholu,
• Unikanie silnego nasłonecznienia skóry (jeśli wychodzimy z pomieszczeń w godzinach gry promieniowanie jest najsilniejsze stosowanie kremów z najwyższą możliwą ochroną przeciwsłoneczną).

Przyczyny

• Uwarunkowanie genetyczne,
• Predyspozycje osobnicze,
• Stres emocjonalny,
• Silna ekspozycja na światło słoneczne,
• Użytkowanie sauny,
• Korzystanie z basenów z chlorowaną wodą,
• Przyjmowanie leków, które obniżają poziom kwasu nikotynowego oraz cholesterolu,
• Jedzenie potraw ciężkostrawnych,
• Picie alkoholu,
• Zaburzenia endokrynologiczne (zaburzenia miesiączek, tarczycy),
• Stosowanie wysokich dawek witamin B6 oraz B12,
• Preparaty glikokortykosteroidowe nanoszone miejscowo na skórę twarzy,
• Opryszczka wargowa.

Objawy trądziku różowatego

Kryteria diagnostyczne

1. Pierwszorzędowe

• Rumień przelotny,
• Rumień stały,
• Grudki, krostki teleangiektazje.

2. Drugorzędowe

• Tarczki,
• Przesuszenia skóry,
• Pieczenie i/lub szczypanie w obrębie zmian,
• Obrzęk widoczny na skórze,
• Zmiany oczne,
• Zmiany o charakterze przerostowym,
• Zlokalizowanie zmian trądziku różowatego w innych częściach ciała niż twarz.

Objawy przy poszczególnych postaciach

W przypadku tego schorzenia wyróżniamy aż cztery postaci i jedną odmianę. W każdym typie wyróżnić można charakterystyczne objawy:

• Postać grudkowo- krostkowa – w środkowej części twarzy widoczny jest utrwalony rumień, w obrębie którego okresowo pojawiają się grudki oraz krostki.
• Postać rumieniowa z teleangiektazjami – rumień na twarzy może występować trwale bądź przelotnie. Oprócz tego bardzo często występują teleangiektazje czyli popękane naczynka, obrzęki w obrębie twarzy, a także dyskomfort w postaci palenia bądź pieczenia zmian.
• Postać przerostowo – naciekowa – widoczne jest charakterystyczne pogrubienie skóry i jej nieregularna powierzchnia, postać ta diagnozowana jest najczęściej u przedstawicieli płci męskiej w obrębie nosa tzw. rhinophyma, może jednak również pojawić się na uszach, brodzie, policzkach czy czole. W większości przypadków zmianom przerostowym towarzyszy zapalenie mieszków włosowych (w obrębie rozrostów).
• Postać oczna – jest to postać niezwykle trudna pod względem diagnostycznym. Pacjenci najczęściej udają się do okulisty z dokuczliwymi dolegliwościami w obrębie oczu. Najczęściej pojawiającymi się objawami tej postaci są : przewlekłe stany zapalne w obrębie rogówek, spojówek oraz brzegów powiek, łzawienie, pieczenie, przekrwienie oczu, kłucie czy swędzenie, wrażenie dostania się do oka ciała obcego, światłowstręt. Innym ważnym objawem tej postaci schorzenia jest występowanie dysfunkcji bądź stanu zapalnego w obrębie gruczołów Meiboma co wiąże się z pojawianiem się nawracających jęczmieni oraz gradówek wywołanych infekcjami gronkowcowymi.
• Odmiana ziarniniakowi – w tej odmianie zmiany skórne pojawiają się na skórze niezmienionej zapalnie lub na takiej lekko zarumienionej. Charakterystyczne są zmiany grudkowe bądź guzkowe w kolorze brązowym, żółtym bądź czerwonym. Mają one tendencję do bliznowacenia.

Leczenie trądziku różowatego

Istnieje szereg metod wykorzystywanych w leczeniu trądziku różowatego. Są to :

• Leczenie miejscowe – w tej formie leczenia wykorzystuje się metronidazol pod postacią kremu bądź żelu w różnych stężeniach. Inne substancje stosowane w leczeniu trądziku różowatego to 10% sulfacetamid sodowy z 5% siarką, kwas azelainowy czy nadtlenek benzoilu. W niektórych przypadkach zalecane jest miejscowe stosowanie terapii antybiotykami, wykorzystuje się wówczas : tetracyklinę, erytromycynę, klindamycynę, lub u niektórych pacjentów krotamiton.
• Leczenie kosmetyczne – są to przede wszystkim zabiegi pielęgnacyjne, zarówno te stosowane w gabinetach kosmetycznych jak i w zaciszu własnej łazienki. Skóra z trądzikiem różowatym jest najczęściej naczyniowa i bardzo wrażliwa, co oznacza, że wymaga starannej pielęgnacji i delikatnych środków. Jeśli sami nie potrafimy dobrać odpowiednich kosmetyków czy też dermo kosmetyków i skutecznie pielęgnować skóry na co dzień najlepiej spytać dermatologa bądź kosmetyczki w czasie wizyty w salonie.
• Leczenie ogólne (leki na trądzik różowaty) – pacjentom na których skórze widoczne są zmiany o charakterze grudkowo- krostkowym zaleca się ogólne stosowanie antybiotyków należących do grupy tetracyklin (limecyklina, tetracyklina, doksycyklina). U niektórych pacjentów występują przeciwwskazania do zastosowania wymienionej grupy leków, w takich przypadkach lekarze zalecają makrolidi (klarytomycyna, erytromycyna, azytromycyna). Jeśli tradycyjne metody leczenia nie przynoszą oczekiwanych rezultatów lekarze decydują się na ogólne leczenie z zastosowaniem retinoidów – izotretynoina. Ten sposób niesie za sobą szereg skutków ubocznych – wypadanie włosów, wysuszenie warg, krwawienie z nosa, wysuszenie błony śluzowej jamy ustnej oraz nosa i wiele innych. Jednakże wynik leczenia trądziku jest bardzo korzystny, co dla większości pacjentów stanowi rekompensatę niedogodności.
• Laseroterapia – stosowana ze względu na możliwości jakie daje w zmniejszeniu widoczności dokuczliwych w trądziku różowatym objawów, jeśli schorzenie nie jest bardzo nasilone można wykorzystać laser w celu zamknięcia popękanych naczynek krwionośnych – teleangiektazji i uzyskać zadowalający efekt. Laseroterapia stosowana jest również jako zabieg chirurgiczny – wykorzystuje się tu inny rodzaj lasera. Metoda ta wykorzystywana jest w formach przyrosłych schorzenia np. rhinohryma w celu zmniejszenia przerostu tkanek i uzyskania zadowalającego dla pacjenta wyglądu twarzy. Metoda ta z całą pewnością jest znacznie bardziej precyzyjna od tradycyjnej metody chirurgicznej i daje możliwość osiągnięcia znacznie lepszego efektu kosmetycznego.
• Fototerapia – polega na cyklicznych naświetlaniach skóry dotkniętej zmianami trądzikowymi w celu zlikwidowania bakterii będącej jednym z czynników przyczynowych powstania choroby.
• Leczenie ogólnoustrojowe – jego celem jest zlikwidowanie przypuszczalnej przyczyny powstania schorzenia, czyli najczęściej opiera się na leczeniu chorób towarzyszących.
• Leczenie operacyjne – jest metodą znaną od lat, którą w przypadku trądziku różowatego wykorzystuje się przede wszystkim w leczeniu postaci przyrosłych. Polega na usunięciu zbędnych tkanek i uzyskaniu zadowalającego wyglądu twarzy pacjenta. Operacja oparta jest na ścinaniu zmian nożem elektrycznym.

Dieta w trądziku różowatym

W celu określenia optymalnej diety dla osób z trądzikiem różowatym wystarczy zgłębić przyczyny powstawania schorzenia. Z całą pewnością stosując jadłospis eliminacyjny czyli rezygnując z pewnych produktów mamy szansę znacząco zmniejszyć dokuczliwe objawy pojawiające się na naszej skórze. Z czego więc powinna zrezygnować osoba, u której stwierdzono trądzik różowaty?

• Spożywanie ostrych i bardzo pikantnych potraw – wszelkie przyprawy o silnym smaku mogą powodować nasilenie zmian.
• Spożywanie gorących potraw i napojów – powodują rozgrzanie, które jest nie wskazane na skórze wrażliwej. Zadbajmy więc aby nasze dania były ciepłe ale nie gorące.
• Spożywanie napojów alkoholowych – większość z nas dostaje „rumieńców” po wypiciu kilku drinków, alkohol rozgrzewa i pobudza krążenie krwi przez co u osób z trądzikiem różowatym zauważalny będzie silniejszy rumień, który z czasem może utrwalić się na skórze.
• Spożywanie potraw ciężkostrawnych – powodują uczucie wzdęcia i problemy trawienne, które również mogą eksponować się na naszej skórze.

Dieta osoby chorej na trądzik różowaty powinna być lekkostrawna, bogata w naturalne składniki – warzywa i owoce. Warto jeść chude mięsa oraz ryby czy owoce morza. Potrawy najlepiej dusić gotować w wodzie lub na parze i zrezygnować z przypraw zawierających glutaminian sodu. Nasze dania doprawiajmy niewielkimi ilościami soli oraz naturalnymi przyprawami.