Szkarlatyna: objawy, powikłania i leczenie
Wikipedia
Szkarlatyna to popularna nazwa płonicy. Jest to zakaźna choroba bakteryjna. Występuje głównie u dzieci, wywołują ją paciorkowce z grupy A. Zakażenia te wymagają wzmożonej czujności, ponieważ po przebyciu choroby może pozostać w organizmie stan nosicielstwa oraz mogą wystąpić długotrwałe następstwa pod postacią mniej lub bardziej ciężkich, niebezpiecznych dla zdrowia powikłań.
Dawniej szkarlatyna była chorobą niezwykle groźną, często śmiertelną. Obecnie nie stanowi problemu terapeutycznego. Jednak niezwykle powszechnie występuje głównie u najmłodszych. Największa ilość zachorowań pojawia się w okresie jesienno- zimowym. W ostatnich latach zanotowano wyraźny spadek zachorowań. W porównaniu z poprzednim dziesięcioleciem zapada na nią coraz mniejsza liczba osób.
Czynniki ryzyka
- kontakt z osobą chorą na szkarlatynę,
- kontakt z osobą chorą na anginę paciorkowcową,
- kontakt ze zdrowym nosicielem paciorkowca,
Choroba przenoszona jest drogą kropelkową przez co do zakażenia może dojść nawet bez bezpośredniego kontaktu z chorym, a np. poprzez korzystanie z używanych przez niego rzeczy.
Objawy szkarlatyny
Od momentu zainfekowania do wystąpienia pierwszych objawów chorobowych mijają zwykle 2-5 dni.
- gorączka (39-40° ),
- ogólne rozbicie,
- złe samopoczucie,
- bóle brzucha,
- nudności,
- wymioty,
- powiększone, żywoczerwone, pokryte nalotem migdałki,
- przekrwione, intensywnie czerwone łuki podniebienne,
- bolesne powiększenie, w szczególności szyjnych węzłów chłonnych ( są one niezwykle tkliwe, ruchome – można je przesuwać względem podłoża, występują pojedynczo, nie wykazują tendencji do ropienia, nie występują żadne zmiany na skórze nad nimi),
- drobnoplamista, intensywnie czerwona („szkarłatna”) wysypka,
- po upływie kilku dni, maksymalnie do 2-3 tygodni pojawia się grubopłatowe łuszczenie się skóry,
- linijne, czerwone wybroczyny,
- język malinowy.
Powikłania
Jeśli płonica jest nie leczona, leczona w niewłaściwy sposób lub czasami nieskutecznie mogą wystąpić dramatyczne i niezwykle groźne dla zdrowia powikłania. Obecnie zarówno przebieg szkarlatyny jest mniej intensywny niż dawniej, objawy są słabsze i powikłania także pojawiają się dużo rzadziej. Dzięki temu nie trzeba obawiać się jej tak bardzo jak kiedyś. Mimo wszystko należy zachować czujność w przypadku tej choroby, gdyż pomimo rzadkiego statystycznie występowania powikłań, w przypadku zaniedbań w zakresie diagnostyczno- leczniczym mogą się one pojawić.
Powikłania szkarlatyny dzielimy na wczesne i późne:
- wczesne – pojawiają się natychmiast po okresie choroby, są to schorzenia pojawiające się w rozmaitej lokalizacji w organizmie. Ich przebieg może być bardzo ostry. Pojawiają się miedzy innymi:
- ropne zapalenie węzłów chłonnych, w części przypadków z tendencją do tworzenia się przetok, często wynika z przebytego w trakcie szkarlatyny zapalenia gardła.
- zapalenie ucha środkowego, czasem przeradza się w proces przewlekły,
- ostre kłębuszkowe zapalenie nerek,
- paciorkowcowe zapalenie stawów,
- u noworodków może pojawić się także bardzo niebezpieczne zapalenie kości.
- późne:
- gorączka reumatyczna – choroba układu autoimmunologicznego, która może spowodować pojawienie się nabytych wad serca.
Leczenie szkarlatyny
Płonica jest chorobą, która wymaga bezwzględnej antybiotykoterapii. Wykorzystuje się : cefalosporyny, penicylinę krystaliczną, lub jeśli istnieje podejrzenie alergii na penicylinę – makrolidy. Terapia antybiotykami trawa 10-14 dni.