Afta: objawy, przyczyny i leczenie

Afta to rodzaj otwartego owrzodzenia, które powstaje w obrębie ust. Może pojawić się na języku, wargach a także na błonie śluzowej jamy ustnej. Są to niewielkie nadżerki o owalnym kształcie, które z wierzchu przykrywa żółtawy nalot. Choroba bardzo często ma charakter nawrotowy – nawracające aftowe zapalenie jamy ustnej.

Pamiętajmy jednak, że jeśli zmiana ta pojawia się u nas częściej niż jeden raz w roku, powinniśmy udać się do lekarza i wykonać dodatkowe badania, które potwierdzą czy pojawianie się aft nie wynika z innych groźniejszych chorób towarzyszących. Afty pojawiają się najczęściej u osób w przedziale wiekowym 10-40 lat.

Jak objawia się afta?

Występujące miejscowo w ustach nadżerki mogą powodować ból oraz pieczenie. Sporadycznie występuje również podwyższona temperatura ciała oraz powiększenie okolicznych węzłów chłonnych. Charakterystyczne jest również otoczenie zmiany przez czerwoną obwódkę – stan zapalny. Afta może mieć rozmiar od 1mm do 2 cm, najczęściej występują jednak takie o średnicy 5 mm. Zmiany pojawiają się pojedynczo lub w większych skupiskach.

Czy afta jest zaraźliwa?

Afta jest wynikiem reakcji organizmu na konkretne czynniki. Może pojawić się z najróżniejszych przyczyn. Jednak nie jest zaraźliwa. W pewnym sensie może przypominać opryszczkę – ta jednak występuje na zewnątrz jamy ustnej i jest silnie zaraźliwa. Afta występuje we wnętrzu jamy ustnej i nie można się nią zarazić.

Przyczyny

Zgodnie z wiedzą jaką dysponuje dzisiejsza medycyna można wymienić szereg czynników, które mają bezpośredni związek z powstawaniem aft. Są to:

• Wystąpienie niedoboru niektórych witamin oraz składników mineralnych, w tym przede wszystkim – witaminy B12, kwasu foliowego oraz żelaza,
• Choroba autoimmunologiczna – komórki ciała atakują same siebie,
• Zakażenie wirusem HIV,
• Różnego rodzaju urazy mechaniczne – przygryzienia, uszkodzenie błony śluzowej w jamie ustnej w czasie szczotkowania zębów, uraz w czasie wizyty stomatologicznej,
• Niektóre konserwanty znajdujące się w żywności,
• Zapalenie jelit,
• Stosowanie antybiotyków o silnym działaniu,
• Białaczka, jednak tylko w sytuacji gdy występuje również małopłytkowość krwi oraz leukopenia,
• Silny stres,
• Zmiany na tle hormonalnym,
• Podwyższona temperatura ciała,
• Alergie,
• Podrażnienie wywołane przez składniki pasty do zębów,
• Leki stosowane w przebiegu anginy,
• Czynniki genetyczne.

Leczenie afty

W wielu przypadkach wyleczenie afty następuje całkowicie samoistnie. Nie ma potrzeby wdrażania żadnej terapii. Zwykle jeden cykl choroby trwa od 7 do 10 dni.

Jeśli stosujemy leczenie to zaleca się:

• Płukanie jamy ustnej z zastosowaniem naparu z szałwii,
• Przyjmowanie suplementów diety z zawartością witamin oraz minerałów w tym przede wszystkim witaminy B12, kwasu foliowego oraz żelaza,
• Leki przeciwbólowe – gdy objawy są bardzo dokuczliwe,
• Środki koagulacyjne oraz przyżegające – w niektórych przypadkach lekarz zaleca ich zastosowanie,
• Antybiotyki oraz sterydy – stosuje się jeśli choroba często nawraca a jej postać jest ciężka,
• Stosowanie żelu z zawartością kwasu hialuronowego,
• Rozpuszczalne opatrunki z filmożelu lipido-koloidowego.

Leki na aftę

• Sachol,
• Aphtin,
• Dezaftan med.,
• Lips (płyn do płukania jamy ustnej oraz pod tą samą nazwą żel na afty),
• Dentosept A,
• Hascosept forte,
• Urgo na afty.
• Zapobieganie
• Unikanie wszelkich urazów w obrębie jamy ustnej,
• Unikanie ostrych potraw, innych czynników drażniących, które mogą powodować pojawienie się nadżerki,
• Unikanie niedoborów witamin oraz minerałów – witamina B12, kwas foliowy, żelazo.

Afta na języku

Afta pojawiająca się w obrębie języka jest jednym z możliwych rodzajów tego schorzenia jednocześnie bardzo powszechnym. Wynika to z faktu, język jest narażony na bezpośredni kontakt z różnymi czynnikami drażniącymi – również z tymi pochodzącymi z pożywienia, dodatkowo bardzo często zdarzają się przygryzienia, które predysponują do rozwoju choroby. Pojawienie się zmiany właśnie w takim miejscu jak język może powodować znaczny dyskomfort.

Leczenie afty na języku niczym nie różni się od leczenia innego rodzaju aft. Możliwe, że ustąpi samoistnie, jeśli jednak jej umiejscowienie znacząco nam doskwiera warto zastosować środki dostępne w aptekach bądź skorzystać z szeregu domowych sposobów na leczenie afty.