Grypa jelitowa (żołądkowa): objawy, przyczyny i leczenie

Grypa żołądkowa bywa nazywana potocznie jelitówką. Jest chorobą uciążliwą i przynoszącą niemały kłopot chorującemu. Niemal każdy z nas przeżył ją chociaż raz w życiu. Zakazić się jest bardzo prosto, bo wystarczy jedynie krótki kontakt z chorą osobą. Chorobie winne są rotawirusy, które spotkać można w każdym miejscu.

Wbrew pozorom grypa jelitowa może być chorobą niebezpieczną. Prowadzi do znacznego wyczerpania organizmu i odwodnienia, które może prowadzić do przymusu skorzystania ze specjalistycznej opieki lekarskiej. Pomocą w ciężkich przypadkach jest podanie choremu kroplówki, która dostarczy potrzebnych organizmowi składników mineralnych oraz odpowiednio go nawodni.

Niebezpieczeństwo choroby nie dotyczy jedynie łatwości jej przenoszenia. Szczególnie narażone na ciężkie powikłania są małe dzieci. Kiedy jedna osoba choruje w rodzinie, pewne jest, że i inne osoby dostaną objawów grypy jelitowej. Należy więc szczególnie uważać na niemowlęta oraz małe dzieci przebywające z chorymi. Zachorowania mają najczęściej charakter ogniskowych epidemii, zarówno w domu, szkole czy w szpitalu.

Co zrobić, aby nie zarazić się grypą żołądkową?

Aby zadbać o zmniejszenie prawdopodobieństwa zachorowania warto pamiętać o kilku podstawowych zasadach:

• Należy często myć ręce
• Pić dużo wody
• Zadbać o odpowiednią dietę
• Zażywać witaminy i zadbać o odpowiednią odporność organizmu
• Należy szczególnie dbać o higienę osobistą
• Często wymieniać pościel i ręczniki

Odkrycie przyczyny zachorowania na grypę jelitową

Epidemie grypy żołądkowej wybuchały na początku lat 70-tych. Wtedy też to badaczka Ruth Bishop odkryła przyczynę choroby, przedstawiając swoje badania światu w 1973 roku. Badając chorą osobę odkryła ona antygeny nieznanego dotąd wirusa, który później otrzymał nazwę rotawirusa.

Objawy grypy jelitowej (żołądkowej)

Objawy grypy żołądkowej są swoiste i występują zawsze, bez rozróżnienia na dany przypadek.

Do objawów zaliczamy:

• Obfitą, wodnistą biegunkę, nieustępującą przez 2-3 dni
• Nudności
• Wymioty
• Gorączkę, lub stan podgorączkowy
• Osłabienie
• Wyczerpanie
• Bóle brzucha
• Brak apetytu
• Marazm

W nieczęstych przypadkach objawy grypy, w tym biegunka, mogą utrzymywać się nawet do 9 dni. Objawy pojawiają się nagle, choroba rozwija się w szybkim tempie. Inkubacja wirusa trwa około 1-3 dni, ale jest to właściwie nieodczuwalne dla chorego, może on jednak czuć się nieco osłabiony i pierwsze objawy pomylić ze zwykłym zatruciem pokarmowym.

Jelitówka u dzieci i niemowląt

Dzieci i niemowlęta stanowią największą grupę ryzyka w przypadku zachorowania na grypę jelitową i wystąpienie późniejszych powikłań.

• Najbardziej narażone są niemowlęta oraz dzieci do 5 roku życia

Śmiertelność dzieci na świecie, związana z zarażaniem rotawirusami, wynosi od 600 do 650 tysięcy. W Polsce zachorowalność wynosi około 200 tysięcy, z czego ponad 6 tysięcy to przypadki śmiertelne. Wśród tych 6 tysięcy większość zgonów dotyczy niemowląt.

Szczepienie dziecka

Najlepszym sposobem, aby uchronić swoje dziecko przed chorobą jest zaszczepienie go przeciwko rotawirusom. Obecnie prowadzi się takie szczepienia obowiązkowo dla dzieci w przedziale od 6 do 28 tygodnia życia. Niestety, szczepionka zabezpiecza dziecko przed zachorowaniem lżejszymi postaciami wirusa jedynie w 80%.

Wśród szczepionek wyróżnia się:

• Szczepionki Rotarix firmy GlaxoSmithKline
• Szczepionki RotaTeq firmy Merck

Szczepienie polega na doustnym podaniu nieaktywnego wirusa, który może zostać odpowiednio rozpoznany przez system odpornościowy dziecka lub dorosłego. W ten sposób system odpornościowy produkuje właściwe przeciwciała, które będą od razu służyły za obronę przed wirusem w przypadku jego kontaktu z daną osobą.

Jak pomóc dziecku podczas grypy jelitowej

Dzieci chorujące na grypę jelitową powinny zostać przedstawione lekarzowi specjaliście, który pomoże w wyborze prawidłowego leczenia. Do czasu kontaktu z lekarzem należy:

• Podawać dziecku dużą ilość płynów, najlepiej wodę mineralną
• Można podać węgiel aktywny
• Jeżeli dziecko chce jeść, należy podawać kleiki np. kleik ryżowy
• Należy szczególnie zadbać o higienę dziecka i miejsca, w którym przebywa
• W czasie snu dziecko należy ułożyć w pozycji bocznej, aby nie zakrztusiło się wymiocinami podczas snu
• Każdy przypadek wystąpienia jelitówki u najmłodszych wymaga hospitalizacji, w czasie której zostaną one nawodnione i podawane będą odpowiednie leki, a ich stan będzie stale monitorowany

Leczenie grypy jelitowej (żołądkowej)

Leczenie grypy jelitowej jest bardzo proste, ale nie powinniśmy choroby lekceważyć. W przypadku znacznego odwodnienia wymagany jest kontakt z lekarzem lub pierwszą pomocą na pogotowiu. Choremu natychmiast należy podać odpowiednią kroplówkę i wyrównać ilość płynów w organizmie.

Do samego leczenia chorego należy również zaliczyć wszystkie czynności związane z utrzymywaniem czystości w domu. Do tych czynności zaliczyć możemy:

• Spuszczanie wody z opuszczoną deską
• Częste pranie ręczników
• Częste wymienianie pościeli

Dieta podczas grypy żołądkowej

W trakcie grypy jelitowej należy zadbać o odpowiednią dietę. Chory powinien także ograniczyć niektóre pokarmy:

• Należy pić dużą ilość płynów
• Unikać kawy, mleka i soków
• Potrawy, które można przyjmować to wszelkiego rodzaju kleiki
• Spożywać można również ryż, gotowane ziemniaki i gotowaną marchewkę

Wizyta w Aptece

Z najpotrzebniejszych lekarstw dostępnych w aptece należy zakupić i przyjmować:

• Węgiel aktywny – przyjmowanie go pomoże w zatrzymaniu biegunki i pomoże odwodnionym osobom
• Leki przeciwgorączkowe – jeśli wystąpiła gorączka powyżej 38 stopni
• Leki zawierające potrzebne organizmowi elektrolity – w formie kapsułek czy proszków rozpuszczalnych w wodzie
• Probiotyki – pomogą w odbudowaniu naturalnej flory bakteryjnej

Czas utrzymywania się objawów

To ile trwa grypa jelitowa zależy od odporności danego organizmu i czynności, które wykonuje chora osoba, aby wyzdrowieć. Osoby leczące się na podane powyżej sposoby i na bieżąco uzupełniające płyny powinny chorować od 1 do 3 dni. Osoby mniej odporne lub lekceważące chorobę mogą chorować nawet do 9 dni. Jeśli objawy nie mijają po tym czasie należy skonsultować się z lekarzem.

Grypa jelitowa w ciąży

W czasie ciąży grypa jelitowa nie ma bezpośredniego wpływu na rozwijający się płód. Należy jednak, jak w przypadku każdej choroby przechodzonej w okresie ciąży, skonsultować się ze swoim własnym lekarzem prowadzącym. Może się, bowiem okazać, że kobiecie zabrania się stosowania niektórych lekarstw i to lekarz musi wskazać odpowiednie środki, które mogą zostać użyte.

Największym problemem ciężarnych kobiet przechodzących jelitówkę jest możliwość szybkiego odwodnienia. Dopiero samo odwodnienie organizmu matki jest niezwykle niebezpieczne dla życia płodu. Dlatego też w trakcie występowania objawów grypy jelitowej należy przyjmować dużą ilość płynów (nawet 4 litrów dziennie wody mineralnej).

Przyczyny

Bezpośrednią przyczyną występowania objawów grypy jelitowej jest zarażenie rotawirusami, chociaż chorobę wywołać mogą również inne wirusy. Rozprzestrzeniają się one w środowisku drogą kropelkową.

• Grypę jelitową wywołują również norowirusy oraz adenowirusy.

Parę faktów o rotawirusach:

• Odkryto 7 głównych grup rotawirusów
• Jedynie trzy z grup są niebezpieczne dla człowieka: grupa A, B i C
• Genom wirusa składa się z 11 segmentów RNA
• Wirus odporny jest na zamrażanie

Do pośrednich przyczyn zachorowania należy zaliczyć:

• Przebywanie z chorym
• Korzystanie z przedmiotów, z których korzystała osoba chora
• Zarażenie może również wystąpić przez spożywanie nieświeżych produktów i pijąc nieprzegotowaną wodę
• Nieodpowiednia higiena
• Korzystanie z publicznych toalet
• Brak dezynfekcji toalety
• Niewietrzenie pomieszczeń