Na świecie jest prowadzonych wiele badań, które potwierdzają, że alkoholizm ma złożone podłoże genetyczne, a krewni alkoholika w pierwszej linii są w grupie wysokiego ryzyka uzależnienia. Przyczyną powstawania uzależnienia są też czynniki środowiskowe. 

Typy zależności alkoholowej

Badania nad uzależnieniem od alkoholu opierają się na kilku typologiach. Jedna z nich jest oparta na długoletnich badaniach Lescha. Wyróżnia ona cztery typy alkoholizmu oparte na analizie komponentów neurofizjologicznych, biologicznych i całościowych.

Typ 1 uzależnienia od alkoholu

W tej grupie alkohol jest wypijany okazjonalnie. Dopiero później, stopniowo, przechodzi to w nawyk, który skutkuje utratą kontroli. Alkohol jest wtedy spożywany ciągle, aby zapobiec przykrym objawom abstynencyjny. Grupa pacjentów należąca do tego typu nie ma żadnej motywacji do podjęcia leczenia. Dopiero poważne skutki picia, powodujące powikłania zdrowotne, skłaniają uzależnionego do podjęcia leczenia. Alkoholicy zaliczani do tej grupy mają silne, biologiczne predyspozycje do uzależnień

Typ 2 uzależnienia od alkoholu

Ten typ jest nazywany typem lękowym. Uzależnieni  spożywają alkohol ze względu na jego działanie przeciwlękowe, ponieważ zmniejsza się wtedy u nich napięcie i lęki.

Typ 3 uzależnienia od alkoholu

Jest to typ depresyjny. Osoby, które są uzależnione od alkoholu sięgają po niego dla poprawy nastroju, traktują go jako środek przeciwdepresyjny. Stosują go też jako środek nasenny w przypadku zaburzeń snu. Przy tym typie uzależnienia towarzyszą choroby psychiatryczne, depresje oraz nasilone tendencje do samobójstwa. 

Typ 4 uzależnienia od alkoholu

Grupa należąca do tego typu uzależnienia jest nazywana organiczną. Związane jest to z czynnikami wpływającymi na rozwój we wczesnym dzieciństwie np. uszkodzeniami okołoporodowymi czy upośledzeniami umysłowymi. 

Klasyfikacja Cloningera

W klasyfikacji alkoholizmu według Cloningera wyróżnia się dwa typy alkoholizmu. Podział ten bazuje na etiologii uzależnienia od alkoholu z uwzględnieniem czynników genetycznych oraz predyspozycji. Prowadzone badania opierały się na porównaniu dwóch grup osób: z przypadkami alkoholizmu w rodzinie i bez alkoholizmu występującego wśród bliskich. Wyniki wykazały, że te dwie grupy znacząco różniły się pod względem przebiegu uzależnienia oraz predysponujących cech osobowości.

Pierwszy typ uzależnienia według Cloningera

Dotyczy on obu płci i ma podłoże genetyczne. Uzależnienie rozwinęło się u nich po okresie dojrzewania lub po 25 roku życia. Osoby należące do tego typu wpadają w długie ciągi alkoholowe, które przerywane są abstynencja. Przy tym typie uzależnienia występuje silne poczucie wstydu i winy. 

Drugi typ uzależnienia według Cloningera

Jest on dziedziczony w linii męskiej i dotyczy mężczyzn w okresie dojrzewania lub wczesnej dorosłości (przed 25 r.ż.). Alkoholicy należący do tego typu charakteryzują się dużą skłonności do agresji, mają często konflikty z prawem czy odsiadują wyroki. Osoby należące do tego typu bardzo często wpadają w ciągi alkoholowe i wypijają coraz większe ilości alkoholu. 

Genetyczne uwarunkowania alkoholizmu

Polscy naukowcy udowodnili, że na powstawanie alkoholizmu mają wpływ geny, Określili oni, że obecność genu Gabrb1 ma znaczenie na powstawanie uzależnienia od alkoholu. Podczas badań odkryto też gen Malic Enzyme 1 (ME1), który odpowiada za zwiększoną tolerancję na alkohol oraz gen AUTS2, który umożliwia nadmierne picie napojów wyskokowych.  Za to posiadany geny otyłości FTO, który zwiększa predyspozycje do nadwagi, a jednocześnie zmniejsza ryzyko uzależnień.  Osoby z tym genem spożywają mnie alkoholu. 

Alkoholizm jest chorobą, do której przyczyniają się czynniki środowiskowe oraz uwarunkowania genetyczne. Poznawanie genów odpowiedzialnych za to uzależnienie oraz znajomość mechanizmów, które przyczyniają się do powstawania uzależnienia, pozwolą na opracowanie skutecznego leczenia.