Menopauza (klimakterium): objawy i leczenie

Przekwitanie kobiety nazywane jest zwyczajowo menopauzą. Należy jednak pamiętać, że samo słowo „menopauza” odnosi się jedynie do ostatniej miesiączki w życiu kobiety. Cały czas przed i po tym okresie posiada swoją odrębną nazwę – klimakterium. Menopauza występuje około 45-55 roku życia. Zazwyczaj, statystycznie za średni wiek rozpoczęcia menopauzy uznaje się 51 rok życia. Całkowite ustanie miesiączkowania trwa około 1-2 lat, w tym czasie cykle są nieregularne, a kobieta może w danym miesiącu mieć, lub nie mieć miesiączki.

Całe klimakterium rozdzielamy na około parę lat przed i po menopauzie. W tym czasie „przed” kobieta może dostrzec już pierwsze objawy zbliżającej się menopauzy. Po tym okresie również odczuwa pewne nieswoiste objawy, które stopniowo zanikają.

Co dzieje się podczas menopauzy?

Z medycznego punktu widzenia menopauza i klimakterium obejmują:

  • Fizjologiczne zatrzymanie cyklu miesiączkowego
  • Wyłączeniem czynności gonad
  • Zanik funkcji jajników
  • Ustanie syntezy estrogenu
  • Ustanie syntezy progesteronu

Dlaczego w toku ewolucji wykształciła się menopauza?

Menopauza nieodłącznie wiążę się z rozpoczęciem okresu starzenia się u kobiety. Starsze kobiety od wieków postrzegane były jako osoby ważne w danej społeczności. Niosły one ze sobą wiedzę „starszych” oraz pomagały młodym kobietom w wychowaniu dzieci – a ponieważ same najczęściej były w okresie młodości matkami – miały ku temu specjalne predyspozycje i potrzebną wiedzę. Z takich przemyśleń powstała naukowa „hipoteza babki”, czyli ewolucyjna próba udowodnienia skuteczności i istotności menopauzy. Hipotezę tę popiera chociażby statystyka umieralności kobiet i mężczyzn – kobiety żyją dłużej oraz częściej cieszą się dobrym zdrowiem oraz giętkim umysłem w okresie starości, podczas gdy mężczyźni umierają wcześniej i częściej chorują. Z punktu widzenia ewolucji „stary” mężczyzna nie jest potrzebny w grupie społecznej: nie może polować ani bronić, jego miejsce lepiej zajmą młode osobniki. Jest więc tylko balastem „do wykarmienia”. Starsza kobieta zaś może być bardzo pomocna. Stąd też zresztą wszystkie określenia starszych kobiet: „czarownice”, „wiedźmy” – czyli osoby posiadające specjalną wiedzę i doświadczenie lat.

Objawy menopauzy i klimakterium

Objawy klimakterium i menopauzy mogą być bardzo nieswoiste, a każda kobieta odczuwać je będzie na swój sposób. Głównymi winowajcami tych objawów są estrogen i progesteron. Ich wahania oraz stopniowy spadek podczas klimakterium odpowiadają za powstawanie objawów odczuwanych przez kobietę.

Objawy te podzielić możemy na przemijające i trwałe. Trwałe objawy związane z niskim poziomem estrogenu to:

  • Suchość skóry
  • Atrofia pochwowa
  • Potrzeba częstego oddawania moczu

Objawy przemijające (odczuwalne podczas klimakterium):

  • Uderzenia gorąca
  • Nagłe huśtawki nastrojów
  • Brak energii
  • Ciągłe uczucie zmęczenia
  • Problemy z pamięcią i koncentracją
  • Ciągła irytacja i podenerwowanie
  • Uczucie mrowienia
  • Częste bóle głowy
  • Obfite pocenie się
  • Drażliwość
  • Bóle krzyża

W niektórych przypadkach kobiety przechodzące menopauzę skarżą się wręcz na depresje i nerwice. U niektórych osób mogą pojawić się stany lękowe. Spora część kobiet w trakcie klimakterium cierpi również na różnego rodzaju zaburzenia snu, w tym najczęściej bezsenność.

Leczenie i dostępne leki (w tym Hormonalna terapia zastępcza)

Leczenie fizjologicznie występującej menopauzy w okresie między 45 a 60 rokiem życia jest prowadzone tylko na życzenie samej kobiety. W niektórych przypadkach, leczenie to stosuje się również aby zmniejszyć odczuwane przez kobietę objawy – przynosi ono ulgę i zwraca kobiecie „znane” dotąd życie.

Leczenie przyczynowe i farmakologiczne

Wśród znanych metod leczenia wyróżnia się:

  • Hormonalną terapię zastępczą – HTZ
    Hormonalna terapia zastępcza polega na ciągłym podawaniu kobiecie nieprodukowanych już przez nią kobiecych hormonów płciowych – estrogenu i progesteronu. Podaje się również inne hormony, w zależności od rodzaju przeprowadzanej terapii.
  • Terapie farmakologiczne nie należące do dwóch powyższych
    Większość skutecznych i silnych leków hormonalnych przepisywana jest na zalecenie lekarza. Wśród nich przepisuje się: Estrace i Premarin. Niektóre z leków mogących pomóc kobiecie w walce z objawami postmenopauzy znaleźć można bez recepty w aptece np. Falvit estro +, Femal Forte Menopauza, Ligunin, Menopass, Olimp Menopauzin.

Hormonalna terapia zastępcza i inne formy farmakologicznej terapii menopauzy zwiększają ryzyko zachorowania na raka piersi, macicy i sutka. HTZ zwiększa również ryzyko zachorowania na chorobę zakrzepową naczyń i nadciśnienie tętnicze.

Leczenie objawów psychicznych

U kobiet odczuwających silne zmiany nastrojów, depresje, lęki czy nerwice wykorzystuje się również następujące formy leczenia:

  • Leczenie antydepresantami
    Leczenie antydepresantami zmniejsza objawy psychiczne związane z huśtawkami nastrojów, odczuwaniem zmęczenia, przewlekłą drażliwością i odczuwaniem smutku. Ponadto antydepresanty SSRI pomagają leczyć zaburzenia pamięci.
  • Psychoterapia
    Psychoterapia z doświadczonym psychologiem lub psychoterapeutą pomóc może w zaakceptowaniu swojego nowego stanu ducha i ciała oraz znacząco polepszyć codzienne funkcjonowanie kobiety.
  • Terapie niekonwencjonalne
    W leczeniu niektórych objawów postmenopauzy wykorzystuje się terapie alternatywne, takie jak: akupunktura (przeciwko uderzeniom gorąca) czy nawilżacze pochwowe (usuwające uczucie suchości pochwy).

Przedwczesna menopauza

Przedwczesna menopauza diagnozowana jest u kobiet, u których przekwitanie rozpoczęło się przed 30-40 rokiem życia. Naturalnie szczyt możliwości rozrodczych kobiety przypada na okres pomiędzy 16 a 30 rokiem życia. W obiegowej opinii, potwierdzonej badaniami klinicznymi, kobiety zachodzące w ciążę po 30 roku życia mają o wiele mniejszą szansę na samo zapłodnienie, donoszenie ciąży i bezpieczny oraz mniej bolesny poród.

Funkcje jajników powoli przestają więc działać od około 30 roku życia. Jednak jeśli menopauza wystąpi w tym momencie, to mówimy o jej formie przedwczesnej, która naturalnie nie powinna się wydarzyć.

Objawy przedwczesnej menopauzy

Niestety kobiety doświadczające przedwczesnej menopauzy nie są w żaden sposób „alarmowane” przez swój organizm o zbliżającej się, ostatniej w życiu miesiączce. Z reguły nie występują tu zmiany nastroju, uderzenia gorąca, huśtawki emocjonalne i inne objawy znane z przechodzenia klimakterium.

Statystyka przedwczesnej menopauzy

Statystycznie przedwczesna menopauza dotyczy 1% wszystkich kobiet na Ziemi. U 1 na 10 tysięcy kobiet występuje ona przed 30 rokiem życia.

5 mitów na temat menopauzy i klimakterium

Wśród często powtarzanych mitów na temat samej menopauzy i klimakterium można wymienić:

Mit 1: Mylenie definicji

Menopauzą nazywa się cały okres przekwitania kobiety. Jest to jednak błąd, ponieważ nazwa ta odnosi się jedynie do ostatniej miesiączki w życiu kobiety.

Mit 2: Silne objawy

Mitem jest „wrzucanie” wszystkich kobiet do jednego worka i przypisywanie wszystkim silnych dolegliwości psychicznych. Niektóre kobiety przechodzą ten okres bez jakichkolwiek utrudniających życie objawów.

Mit 3: W klimakterium nie można zajść w ciąże

W okresie przekwitania kobieta nadal zdolna jest do zajścia w ciąże. Dopiero niewystępowanie miesiączki przez jeden rok czasu daje podstawy aby sądzić, że kobieta jest już po menopauzie.

Mit 4: Tylko terapia hormonalna przynosi efekty

Terapia hormonalna może skutkować w bardzo wiele nieprzyjemnych efektów ubocznych. Leczenie menopauzy może opierać się również na psychoterapii i leczeniu ziołowym w zaciszu własnego domu.

Mit 5: Menopauza nie ma żadnego wpływu na fizyczność kobiety

Abstrahując od tego, że większość kobiet czuje się w okresie menopauzy mniej atrakcyjna fizycznie, to jednak zmiany w ciele są prawdziwe, a nie jedynie związane z psychicznością kobiety. Większość kobiet odczuwa suchość skóry, która staje się również mniej sprężysta. Niektóre z pań przechodzących przez okres przekwitania przybiera również stanowczo na wadze.

Może ci się spodobać również
Zostaw odpowiedź

Twoj adres e-mail nie bedzie opublikowany.