Mononukleoza zakaźna: objawy, powikłania i leczenie

Mononukleoza zakaźna nazywana jest inaczej chorobą pocałunków, gorączką gruczołową, chorobą Pfeiffera, anginą monocytową. Jest ona zakaźną chorobą wirusową, która pojawia się głównie u dzieci lub u młodzieży w okresie dojrzewania. Wywołuje ją pierwotna infekcja wirusem Epsteina-Barr (EBV). Sedno choroby stanowi samoczynne zahamowanie procesu limfoproliferacyjnego.

Do zakażenia dochodzi najczęściej poprzez ślinę – stąd wywodzi się potoczna nazwa schorzenie – choroba pocałunków, jednak może ono nastąpić także drogą kropelkową lub w wyniku przetoczenia krwi. Czas wylęgania wynosi od 30 do 50 dni, natomiast zarażalność trwa zwykle około 5 dni od pojawienia się wysokiej gorączki. Mimo to w ślinie osoby chorej wirus EBV może utrzymywać się nawet do pół roku. Po przejściu choroby pozostaje trwała odporność.

Objawy mononukleozy zakaźnej

• złe samopoczucie,
• bóle głowy,
• utrata łaknienia,
• rozkojarzenie,
• apatia,
• przewlekłe zmęczenie,
• ogólne osłabienie,
• gorączka ( zwykle 38-39 stopni C ),
• powiększenie węzłów chłonnych ( głównie na szyi i z tyłu głowy ),
• angina,
• powiększenie śledziony i wątroby,
• może pojawić się żółtaczka,
• obrzęk śledziony może doprowadzić do jej pęknięcia,
• obrzęk powiek,
• może pojawić się zapalenie płuc,
• mogą pojawić się powikłania nerwowe takie jak: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu, zapalenie nerwów obwodowych,
• punkcikowate, krwotoczne plamki na granicy podniebienia miękkiego i twardego,
• w trakcie zdrowienia może pojawić się zespół przewlekłego zmęczenia, który objawia się problemami z koncentracją, ciągłym poczuciem zmęczenia, obniżeniem aktywności życiowej,
• u 80-90% chorujących zaobserwowano po podaniu antybiotyku pojawienie się czerwonej, rozsianej wysypki.

Powikłania

Poważne następstwa pojawiają się u mniej niż 5% osób chorujących na mononukleozę.

• powikłania ze strony OUN – porażenie nerwów czaszkowych ( najczęściej nerw twarzowy ), psychozy, padaczka, poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego, zapalenie mózgu, zespół Guillaina-Barry’ego,
• powikłania hemolityczne- anemia hemolityczna, ostra małopłytkowość, pancytopenia, agranulocytoza,
• problemy z oddychaniem ( duszność ze stridorem ),
• zapalenie wątroby,
• pęknięcie śledziony ( rzadko ),
• zapalenie mięśnia sercowego ( rzadko ),
• zapalenie trzustki ( rzadko ),
• zapalenie jąder ( rzadko ).

Chorobę gorzej znoszą dorośli niż dzieci. Mononukleoza upośledza układ odpornościowy dlatego chorzy narażeni są w późniejszym okresie na liczne infekcje oraz wnikanie patogenów np. gronkowca złocistego.

Leczenie mononukleozy zakaźnej

Mononukleozę leczy się jedynie objawowo. Zaleca się:

• leżenie w łóżku,
• leki przeciwgorączkowe,
• leki przeciwbólowe,
• stosowanie bogatej w witaminy diety.

W przypadkach połączonych z małopłytkowością, nasiloną obturacją górnych dróg oddechowych oraz powikłaniami neurologicznymi stosowane są kortykosterydy.

Nie istnieje szczepionka na mononukleozę.