Cholesterol LDL a HDL: czy każdy cholesterol jest „zły”?
Cholesterol był przez wiele lat ukazywany jako wielki wróg naszego zdrowia. Nie każdy jednak wie, że w naszym krwioobiegu krążą dwa główne jego rodzaje (tzw. Lipoproteiny frakcji LDL i HDL). Cholesterol LDL to ten uznawany za „zły”. Gdy jego stężenie w krwi człowieka jest zbyt wysokie, wywiera istotnie negatywny wpływ na organizm. Natomiast cholesterol HDL to tzw. „dobry” cholesterol – jego wysoki poziom jest dla nas jak najbardziej korzystny! Na czym polega ta różnica i jak dbać o właściwe wartości?
Cholesterol dobry i zły – skąd bierze się ten podział? Który cholesterol jest dobry?
Cholesterol to związek organiczny z grupy lipidów, który jest wytwarzany przede wszystkim w wątrobie, a częściowo dostarczany wraz z jedzeniem. Pełni ważne funkcje w naszym organizmie. Służy do budowy błon komórkowych, odpowiada również za ich płynność. To dzięki niemu m.in. syntetyzowana jest ze słońca witamina D3. Cholesterol bierze również udział w produkcji niektórych hormonów, wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i mózgu, ma też swój udział w procesach metabolicznych1.
W zależności od rodzaju cholesterolu można go uznać za „dobry” lub „zły”. Ten pierwszy to cholesterol HDL, czyli lipoproteiny o dużej gęstości (ang. high-density lipoprotein). Odpowiada on za transportowanie cholesterolu ze ścian naczyń do wątroby. Z kolei LDL – cholesterol „zły” – to lipoproteiny o małej gęstości (ang. low-density lipoprotein). On z kolei „zajmuje się” transportem w odwrotnym kierunku, tj. z wątroby do komórek.
„Dobry” cholesterol (HDL) – dobroczynne działanie
Cholesterol HDL ma zdecydowanie pozytywne oddziaływanie na organizm. Im jest go więcej, tym lepiej (średnia norma to stężenie w wysokości wyższej niż 40 mg/dl). Najprościej rzecz ujmując, HDL pełni funkcję oczyszczającą tkanki z nadmiaru cholesterolu, co wpływa na ich prawidłowe funkcjonowanie1.
„Dobry” cholesterol chroni również przed rozwojem miażdżycy oraz zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Ponadto pełni funkcje przeciwzapalne i przeciwzakrzepowe, wykazuje także działanie antyoksydacyjne1.
LDL cholesterol – czyli ten „zły” cholesterol
Zbyt wysoki poziom cholesterolu LDL może mieć bardzo negatywne skutki dla naszego zdrowia – dlatego właśnie zasłużył on na nazwę: „zły” cholesterol. Norma jego stężenia we krwi wynosi średnio poniżej 100 mg/dl. Gdy ilość cholesterolu LDL przekracza ten poziom, wówczas zaczyna on się osadzać w tętnicach i tworzyć złogi, które zmniejszają przepływowość naczyń krwionośnych1.
To zaś stanowi bardzo istotny czynnik ryzyka chorób układu krążenia. Może prowadzić m.in. do rozwoju miażdżycy, a w konsekwencji do udaru mózgu czy zawału serca. Wysoki cholesterol jest jednym z czynników ryzyka choroby wieńcowej.
„Dobry” i „zły” cholesterol – jak zadbać o prawidłowe wartości?
Poziom cholesterolu zależy od wielu czynników, w tym od uwarunkowań genetycznych, stylu życia i diety. Aby zmniejszyć stężenie „złego” cholesterolu, a zwiększyć – „dobrego”, warto wprowadzić parę codziennych zdrowych nawyków. Należy m.in. ograniczyć spożycie czerwonego i przetworzonego mięsa (do ok. 2-3 razy tygodniowo) i zamiast niego sięgać raczej po tłuste ryby, bogate w kwasy omega-3 lub nasiona roślin strączkowych. Dieta powinna się opierać na warzywach i owocach, pełnoziarnistych produktach zbożowych czy chudym nabiale. Warto przemyśleć całkowite odstawienie – lub ograniczenie do minimum – fast foodów, słodyczy, alkoholu i nikotyny2.
Istnieje jednak jeszcze inny sposób na zadbanie o właściwy poziom cholesterolu. Mowa tu o żywności funkcjonalnej. Nie tylko stanowi ona wartościowy element diety, lecz także pomaga osiągnąć właściwe parametry cholesterolu – a przez to też zadbać o swoje serce. Doskonałym przykładem takiej żywności są produkty marki Benecol. Należą do nich margaryny do smarowania, serki twarogowe oraz nowość – jogurty pitne w dwóch smakach (Original i truskawkowym).
Na czym polega ich wyjątkowość? Produkty Benecol zawierają unikalny składnik – estry stanoli roślinnych, które zmniejszają stężenie „złego” cholesterolu we krwi*, i to aż o 7-10% w ciągu tylko 2-3 tygodni**. Jednocześnie produkty te znajdują szerokie zastosowanie w kuchni i doskonale wzbogacą codzienne posiłki. Jeśli więc uwzględnisz je w swojej diecie, zyskujesz naturalnego sprzymierzeńca w dbaniu o prawidłowy poziom cholesterolu – a to nie do przecenienia!
* Udowodniono, że estry stanoli roślinnych obniżają stężenie cholesterolu. Wysokie stężenie cholesterolu jest czynnikiem ryzyka rozwoju choroby wieńcowej serca.
** Pod warunkiem użytkowania zgodnie z zaleceniami i utrzymania zbilansowanej diety oraz zdrowego stylu życia.
1 Wnęk D. Cholesterol – funkcje, źródła, frakcje, stężenie. Online: https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/117035,cholesterol. Dostęp: 28.03.2023.
2 Jak obniżyć, zbić wysoki cholesterol – sprawdzone metody. Online: https://benecol.pl/zdrowe-porady/jak-obnizyc-zbic-wysoki-cholesterol-sprawdzone-metody/#a43ef5ee. Dostęp: 28.03.2023.