Wysoki cholesterol u dziecka – przyczyny i profilaktyka

O ile jako dorośli zdajemy sobie sprawę z tego, jak istotne są regularne badania sprawdzające poziom cholesterolu, o tyle często pomijamy fakt, że w taki sam sposób powinno się chronić dzieci. Zaburzenia gospodarki lipidowej, w tym hipercholesterolemia mogąca być przyczyną choroby niedokrwiennej serca, mogą pojawić się już w bardzo młodym wieku [1]. Dlatego tak ważne jest, by systematycznie sprawdzać cholesterol – normy wiekowe określają, jakiego poziomu nie należy przekraczać.

Cholesterol – normy wiekowe dla dzieci i dorosłych

Oczywiście dopuszczalny poziom cholesterolu jest uzależniony od wielu różnych czynników, nie tylko wieku, ale także płci czy aktualnego stanu zdrowia, w tym występowania chorób. Podstawowym podziałem jest jednak maksymalne stężenie cholesterolu całkowitego u osób dorosłych oraz u dzieci, które w razie jego przekroczenia powinny być alarmujące i stać się bezpośrednim powodem do przeprowadzenia kolejnych badań.

Jak wysoki powinien być cholesterol? Normy wiekowe oraz zdrowotne zależności są przedstawione w następujący sposób:

• zdrowa, dorosła osoba – maksymalnie 190-200 mg/dl;
• osoba dorosła chora na cukrzycę, miażdżycę bądź chorobę wieńcową lub znajdująca się w grupie ryzyka – maksymalnie 175 mg/dl;
• zdrowe dziecko – maksymalnie 190 mg/dl;
• dziecko chore na cukrzycę – maksymalnie 130 mg/dl;
• dziecko genetycznie narażone na choroby sercowo-naczyniowe – maksymalnie 160 mg/dl.

Zbyt wysoki cholesterol u dziecka – przyczyny

Za zawyżonym poziomem cholesterolu całkowitego u malucha może stać przede wszystkim niewłaściwy tryb życia oraz nieodpowiednia dieta. Jeśli dziecko regularnie spożywa tłuste, wysoko przetworzone posiłki, często sięga po słodycze i gazowane napoje, a do tego nie zażywa ruchu, jest to poważne zagrożenie dla jego zdrowia. Może dojść do pojawienia się nadwagi i otyłości, a stąd już bezpośrednia droga do dyslipidemii, czyli zaburzeń gospodarki lipidowej [2].

Przyczyną mogą być także kwestie genetyczne. Jeśli to rodzice mieli lub nadal mają problemy z hiperlipidemią, istnieje spora szansa, że syn lub córka to po nich odziedziczą. Czasem symptomy tego zjawiska są widoczne gołym okiem w postaci żółtych, twardych grudek wokół oczu i na skórze, które są oznaką nadmiaru cholesterolu. Dlatego tak istotne są regularne badania, szczególnie jeśli jesteśmy świadomi ryzyka i wiemy, że dziecko może być obciążone genetycznie.

Jak walczyć z cholesterolem u dzieci?

Poza systematycznymi wizytami u lekarza konieczne jest wprowadzenie zmian w jadłospisie dziecka. Należy ograniczyć czerwone mięso, a do tego tłuste produkty mleczne i nie tylko. Zamiast tego w diecie nie powinno brakować zdrowych tłuszczów roślinnych, świeżych owoców i warzyw (szczególnie warzyw strączkowych), odtłuszczonego nabiału, a ponadto ziaren i nasion. Należy dbać o prawidłową podaż błonnika.

Warto też zachęcać malucha do aktywności fizycznej – zajęcia w szkole mogą nie wystarczyć. Całą rodziną można wspólnie wychodzić na spacery, na plac zabaw lub zorganizować regularne wypady na basen. Dzięki temu upewnimy się, że dziecko ma stały dostęp do ruchu.

 

[1] M. Grabiński, Hiperlipidemie u dzieci, „Advances in Clinical and Experimental Medicine” 2007, t. 16, nr 1.

[2] A. Gawlik, A. Zachurzok-Buczyńska, E. Małecka-Tendera, Powikłania otyłości u dzieci i młodzieży, „Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii” 2009, t. 5, nr 1.

 

Bibliografia

1. Gawlik A., Zachurzok-Buczyńska A., Małecka-Tendera E., Powikłania otyłości u dzieci i młodzieży, „Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii” 2009, t. 5, nr 1.
2. Grabiński M., Hiperlipidemie u dzieci, „Advances in Clinical and Experimental Medicine” 2007, t. 16, nr 1.
3. Myśliwiec M., Walczak M., Małecka-Tendera E. i inni, Postępowanie w rodzinnej hipercholesterolemii u dzieci i młodzieży. Stanowisko Forum Ekspertów Lipidowych, „Kardiologia Polska” 2013, t. 71, nr 10.
4. Socha J., Socha P., Weker H., Neuhoff-Murawska J., Żywienie dzieci a zdrowie wczoraj, dziś i jutro, „Pediatria Współczesna. Gastroenterologia, Hepatologia i Żywienie Dziecka” 2010, t. 12, nr 1.