Szum w uszach: przyczyny i leczenie

Szum w uszach jest to grupa nieprzyjemnych doznań dźwiękowych, mających pochodzenie endogenne. Pojawiają się zazwyczaj jako wynik niewielkich uszkodzeń lub defektów w uchu wewnętrznym.

Odczucie szumów w uszach ma charakter subiektywny, słyszalne są jedynie przez osobę, u której wywołują dyskomfort. Ich pochodzenie nie wynika z otoczenia, jednak mogą być wywołane przez zbyt głośne dźwięki. Ich odczucie pojawia się w uszach bądź głowie.

Podział

Wyróżnia się:

• Czaszkowy,
• Uszny – szum pulsujący, naczyniopochodny, jego nasilenie następuje po emocjach, wysiłku lub wzroście ciśnienia tętniczego, podczas poruszania głową może się nasilać,
• Nerwowy – w wielu przypadkach stanowi pozostałość po zapaleniu ucha środkowego oraz błędnika lub pracy w hałasie czy procesu starzenia się.

Przyczyny szumu

Około 67% przypadków schorzenia pozostaje z niewyjaśnioną przyczyną. W przeważającej większości tych przypadków podaje się jako przyczynę pochodzenie centralne – mózg. Defekt ten polega na błędnej obróbce sygnałów dźwiękowych przez mózg. W innych przypadkach mamy do czynienia z dokładnie ustaloną etiologią:

• Nadciśnienie tętnicze,
• Wystawienie na zbyt silny bodziec akustyczny, głośne słuchanie muzyki, praca w nadmiernym hałasie,
• Uraz czaszki, stan po przebytej operacji ucha środkowego,
• Infekcja górnych dróg oddechowych,
• Zaleganie woskowiny w uszach,
• Uszkodzenie komórek rzęskowych, które stanowią część ślimaka,
• Nadmierny stres,
• Uszkodzenia w stawie żuchwowym, jak i w obrębie mięśni żwaczy,
• Uraz akustyczny,
• Niektóre leki (kwas acetylosalicylowy, erytromycyna, indometacyna, chinina, aminoglikozydy, chlorochinina, diuretyki pętlowe, chinidyna),
• Uraz nerwu VIII,
• Choroba Ménière’a
• Stwardnienie rozsiane,
• Drgania sztywnych tętnic,
• Przewodzenie szmerów z serca do tętniaka.

Jeżeli pojawia się jednostronny subiektywny szum rozważać należy rozróżniać guz kąta móżdżkowo – rdzeniowego bądź nerwiak nerwu VIII.

Objawy szumu w uszach

Objawów może być wiele, miedzy innymi:

• Szmer,
• Gwizdanie,
• Pulsowanie,
• Szum,
• Tykanie,
• Dzwonienie,
• Piszczenie.

Profilaktyka

• Nie przyjmowanie leków, których działanie może spowodować uszkodzenie słuchu,
• Ochrona słuchu – stosowanie ochraniaczy na uszy w miejscach pracy, gdzie istnieje ryzyko narażenia na nadmiernych hałas,
• Zapanowanie nad depresją, bezsennością, zmęczeniem czy wyczerpaniem,
• Maksymalne zmniejszenie ilości słuchania głośnej muzyki, w głównej mierze poprzez słuchawki douszne.

Leczenie szumu w uszach

• TRT – Tinnitus retraining therapy – na dzień dzisiejszy stanowi najskuteczniejszą metodę terapeutyczną wykorzystywaną w specjalistycznych ośrodkach. Opiera się ona na aktywizacji procesu habilitacji szumu. Używane są tu odpowiednie nagrania zawierające tzw. szum szerokopasmowy, poprzez jego wysłuchiwanie dochodzi do subiektywnego wyciszania własnego szumu.
• Leki wpływające na usprawnienie krążenia naczyniowego w naczyniach mózgowych oraz błędniku.
• Aparaty słuchowe.
• Leki uspokajające oraz przeciwdepresyjne jeśli szumy uszne stanowią wynik złego samopoczucia bądź depresji.
• Stymulacja laserowa – jej celem jest pobudzenie komórek słuchowych do samodzielnej regeneracji.

Powikłania

• Bezsenność,
• Zmęczenie,
• Wyczerpanie,
• Zaburzenia koncentracji,
• W przypadkach skrajnych może wystąpić depresja połączona z skłonnościami samobójczymi.