Sepsa (posocznica): objawy, przyczyny i leczenie

Sepsa (inaczej posocznica) jest sposobem w jaki organizm ludzki reaguje na zakażenie. Wystąpienie sepsy jest niezwykle niebezpieczne – w szczególności u osób w podeszłym wieku oraz dzieci (grupy te cechuje niższa odporność organizmu). Zaistnienie takiego zjawiska stanowi śmiertelne zagrożenie – szacuje się, że około 30 % osób, u których występuje sepsa umiera.

Wydawać by się mogło, że jest to groźna choroba. Jednak w rzeczywistości sepsa nie jest chorobą. Jest ona zespołem uogólnionej reakcji zapalnej, wywołanym poprzez zakażenie. Sepsa powoduje powstanie infekcji w narządach wewnętrznych, najczęściej płucach, nerkach i wątrobie.

Niezwykle często pojawia się również zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych oraz zapalenie pęcherza moczowego. Powoduje to znaczne trudności w wyleczeniu. Jeśli jednak zakażenie zostaje wykryte we wczesnym stadium gwarantowany jest szybki sukces.

Przyczyny

Za rozwój sepsy odpowiedzialne są zwykle bakterie, których składniki działają na organizm wywołując jego zakażenie.

Czynniki ryzyka

  • obniżona odporność organizmu,
  • stałe przyjmowanie leków,
  • szczepienia,
  • wkłucia dożylne,
  • dreny,
  • cewnik dopęcherzowy,
  • mechaniczna wentylacja płuc,
  • wszczepione protezy oraz urządzenia,
  • żywienie pozajelitowe,
  • obecność odleżyn oraz ran,
  • przetaczanie krwi i płynów,
  • uczęszczanie dzieci do żłobków, przedszkoli ( duże skupiska bakterii na walkę z którymi nie do końca wykształcony układ odpornościowy nie jest przygotowany ).

Objawy sepsy

Objawy w pierwszym okresie zakażenia:

  • temperatura ciała obniżona (poniżej 36°) lub podwyższona ( powyżej 38°),
  • rytm serca przewyższający 90 uderzeń na minutę,
  • częstotliwość spontanicznych oddechów wynosi przeszło 20 na minutę, badanie gazometryczne tętniczej krwi wykazuje PaCO2 poniżej 4,3 kPa (32 mmHg),
  • ilość leukocytów we krwi wynosi poniżej 4000 komórek na mm3 lub powyżej 12000 komórek na mm3, opcjonalnie występowanie przeszło 10% niedojrzałych obojętnochłonnych granulocytów,
  • pojawiają się również objawy określonego zakrzenia, np. zapalenie pęcherza moczowego lub zapalenie opon mózgowo- rdzeniowych.
  1. U niemowląt:
  • obniżony apetyt,
  • gorączka,
  • biegunka,
  • wymioty,
  • rozdrażnienie,
  • rozpaczliwy płacz,
  • kwilenie,
  • pulsujące ciemiączko,
  • odgięcie głowy do tyłu,
  • wybroczyny na skórze,
  • senność.
  1. U dorosłych i starszych dzieci:
  • ból głowy,
  • gorączka,
  • wymioty,
  • światłowstręt,
  • sztywność karku,
  • drgawki,
  • senność,
  • bóle stawów.

W przypadku nie podjęcia leczenia lub jego zaniechania występują objawy niewydolności określonych narządów oraz układów.

Diagnostyka

Lekarze stawiają rozpoznanie sepsy na podstawie zaobserwowania objawów SIRS. Następnie w badaniach mikrobiologicznych potwierdza się obecność specyficznego patogenu. W tym celu pobierane są dwie próbki krwi, z osobnych nakłuć żylnych oraz z każdego cewnika naczyniowego, który wprowadzony został przed upływem 48h. Zależnie od przypuszczalnego pochodzenia zakażenia pobierane są także materiały na posiew z innych miejsc:

  • z moczu,
  • z dróg oddechowych,
  • z płynu opłucnowego,
  • z płynu mózgowo- rdzeniowego,
  • z wydzieliny ran itp.

Nie istnieje konkretny marker laboratoryjny, który w pełni potwierdza posocznicę. Wykorzystywane w jej oznaczeniach CRP oraz prokalcytonina ( PCT ) z uwagi na niedostateczną czułość i swoistość stosuje się jedynie do oceny stanu nasilenia zakażenia. W celu wykrycia procesu zapalnego oraz oceny skuteczności leczenia wykorzystywane jest także oznaczenie ilości leukocytów ( morfologia wraz z rozmazem oraz procentową oceną obecności poszczególnych elementów morfotycznych ), interleukiny 6 oraz OB.

W diagnostyce istotną rolę odgrywają także badania obrazowe, takie jak USG, RTG, TK i inne. Mają one na celu zlokalizowanie ogniska zakażenia.

Dysfunkcja w działaniu narządów obserwowana jest przy pomocy badań laboratoryjnych : gazometria krwi żylnej i tętniczej, ocena parametrów hemostazy, nerkowych ( kreatynina, mocznik )oraz wątrobowych (AspAT, AIAT, bilirubina ) poziom mleczanów w surowicy.

Leczenie sepsy

W leczeniu sepsy niezwykle ważne jest jej wczesne wykrycie, gdyż dalsze fazy mogą prowadzić do wstrząsu septycznego cechującego się wysokim ryzykiem i mogącego prowadzić do śmierci. Proces wyleczenia jest trudny i długotrwały. Jeśli mamy do czynienia z posocznicą ciężką konieczny jest pobyt chorego na oddziale intensywnej terapii. Podawane są antybiotyki, kortykosteroidy, a także leki działające na naczynia krwionośne i mięsień sercowy. Istotne jest podanie antybiotyków już na samym początku zakażenia, gdyż mogą one zatrzymać dalszy rozwój reakcji patologicznych.

Profilaktyka

Zapobieganie posocznicy opiera się na eliminowaniu wszelkich potencjalnych źródeł zakażeń oraz chorób. Drobne przeziębienia czy próchnica zębów powinny być natychmiast leczone. Konieczne jest także wzmacnianie odporności ustroju i unikanie zbyt częstego przyjmowania antybiotyków, które wywołują osłabienie odporności.

Nie istnieje szczepienie przeciwko sepsie, gdyż nie jest ona chorobą, a wywoływać ją mogą liczne czynniki. Można jednak poddać się szczepieniu przeciw pneumokokom, które bardzo często wywołują posocznicę.

Może ci się spodobać również
Zostaw odpowiedź

Twoj adres e-mail nie bedzie opublikowany.