Rozedma płuc: objawy, przyczyny i leczenie

Rozedma płuc z j. łac. emphysema pulmonum, jest przewlekłą chorobą płuc. Jej cechą charakterystyczną jest nieprawidłowe powiększanie się położonych obwodowo przestrzeni powietrznych od oskrzelików końcowych oraz niszczenie ścianek tych struktur. W wyniku płuca są nadmiernie napowietrzone przy obniżonej ilości pęcherzyków płucnych.

Procesy chorobowe zachodzą w całych płucach, dochodzi do zmniejszenia ich sprężystości, występuje w nich zbyt duża ilość powietrza i zachodzi upośledzony przebieg wymiany gazowej. W zrazikach płucnych pojawiają się duże przestrzenie powietrzne, a w niektórych przypadkach dochodzi do zniszczenia całego zrazika.

Gdzieniegdzie wytwarzają się większe przestrzenie powietrzne, w części miejsc zlewają się one ze sobą przeradzając się w pęcherze rozedmowe, które stanowią zagrożenie, gdyż mogą wywołać odmę opłucnową. Rozedma stanowi nieodwracalne uszkodzenie struktury płucnej, w wyniku którego następuje znaczne upośledzenie ich funkcji.

Przyczyny

• palenie tytoniu,
• zanieczyszczenia środowiska,
• czynniki genetyczne (niedobór α1- antytrypsyny),
• przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP),
• narażenie na pyły i opary.

Objawy rozedmy płuc

Pierwsze objawy odczuwalne są dopiero w momencie gdy zniszczeniu ulegnie przeszło 20% tkanki płucnej.

• przewlekły kaszel,
• odkrztuszanie wydzieliny,
• duszność,
• zadyszka,
• zmniejszona wydolność fizyczna organizmu,
• upośledzenie sprawności ruchowej,
• świszczący oddech,
• obrzęk kończyn dolnych,
• osłabienie czynności serca,
• poszerzenie oraz rozdęcie klatki piersiowej – klatka beczkowata,
• mniejsza ruchomość oddechowa przepony.

Diagnostyka

• spirometria,
• zdjęcie RTG klatki piersiowej,
• tomografia komputerowa (wykonywana jedynie w sytuacji zakwalifikowania pacjenta do operacyjnego zabiegu zmniejszenia objętości płuc),
• tomografia komputerowa wysokiej rozdzielczości (TKWR),
• pletyzmografia,
• pomiar zdolności dyfuzji gazów w płucach (DLCO).

Leczenie rozedmy płuc

Jeśli rozedma jest rozwinięta nie ma już możliwości wyleczenia. Rozedma płuc stanowi schorzenie stale postępujące, w szczególności jeśli nie zostaną wyeliminowane czynniki uszkadzające płuca.

• Najważniejsze w zahamowaniu postępu choroby jest rzucenie palenia tytoniu,
• zaleca się również zapobieganie i unikanie zakażeń bakteryjnych,
• chorym poleca się zaszczepienie przeciwko grypie,
• w niektórych przypadkach stosuje się środki, które rozrzedzają śluz oraz leki wykrztuśne,
• inhalacje z soli bądź z środkami upłynniającymi wydzielinę,
• w zaostrzeniach podaje się glikokortykosteroidy (najczęściej z lekami rozkurczającymi oskrzela),
• zapewnienie neutralnej temperatury, wilgotności pomieszczenia oraz stałego dopływu świeżego powietrza,
• wprowadzenie rehabilitacji oddechowej,
• odsysanie wydzieliny jeśli chory nie jest w stanie samodzielnie, skutecznie odkrztuszać,
• zaleca się spożywanie odpowiedniej ilości płynów na dobę,
• stosuje się także psychoterapię (największą skutecznością odznacza się terapia zajęciowa),
• tlenoterapia,
• leczenie operacyjne – wycięcie pęcherza rozedmowego,
• przeszczep płuc – zabieg wykonywany w ostateczności, ciężki i obciążający.