Rak trzustki: objawy, przyczyny i leczenie

Rak trzustki jest jedną z najpoważniejszych chorób dotyczących tego narządu. Jest jednocześnie jednym z najbardziej „zabójczych” nowotworów. Rokowania są zazwyczaj bardzo złe. Nowotwory z tego zakresu podzielić można na dwa rodzaje:

• rak trzustki (części zewnątrzwydzielniczej)
• czynne nowotwory „wyspiaki” (części wewnątrzwydzielniczej)

Epidemiologia raka trzustki i rokowania

Rak trzustki częściej dotyczy mężczyzn niż kobiet. Silny wpływ na zachorowanie ma również kwestia wieku − osoby starsze chorują częściej.

• 80 proc. przypadków choroby dotyczy osób po 60 roku życia
• choruje ok. 8 mężczyzn na 100 tys.
• choruje ok. 4−5 kobiet na 100 tys.
• tylko 10−20% chorych kwalifikuje się do leczenia operacyjnego
• 10−30% chorych umiera w wyniku przeprowadzenia operacji
• 70−80% chorych w chwili rozpoznania wykazuje przerzuty do węzłów chłonnych
• średnie 5−letnie przeżycie pacjentów wynosi 2%, 5% po resekcji w okresach późniejszych niż stadium IA, i 30% po resekcji w stadium IA

Przyczyny pojawienia się raka trzustki

Przyczyna rozwoju raka trzustki wciąż nie jest znana nauce. Wymienia się jednak sporo przyczyn pośrednich, które mogą mieć wpływ na rozwój nowotworu:

• źle leczona lub nieleczona choroba wrzodowa
• przewlekłe zapalenie trzustki
• cukrzyca
• palenie tytoniu
• nadmierne spożywanie alkoholu
• kontakt z pestycydami, benzydyną, chlorkami metylenu, DDT
• przyczyny genetyczne (odkryto cztery geny uczestniczące w rozwoju raka trzustki)

Zachorowania sprzyja również nadmierne spożycie tłuszczów pochodzenia zwierzęcego, mięsa oraz węglowodanów.

Czy wiesz, że…

Przed rakiem trzustki chroni witamina C, błonnik, antyoksydanty oraz wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Warto więc wprowadzić do swojej diety owoce cytrusowe i ryby!

Objawy raka trzustki

Niestety, typowe objawy raka trzustki, zauważalne przez pacjenta pojawiają się dopiero w bardziej zaawansowanej postaci choroby. Początkowo nie daje on wyraźnych objawów. W ponad 20 proc. przypadków choroba rozpoznawana jest zbyt późno, gdy rak rozprzestrzeni się już na inne, sąsiednie narządy.

Do najbardziej charakterystycznych objawów należą:

• żółtaczka
• powiększenie pęcherzyka żółciowego
• utrata masy ciała
• bóle brzucha
• wyczuwalny guz w okolicy pępka
• może wystąpić zakrzepowe zapalenie żył
• Pacjent zauważa dodatkowo:
• często występujące zaparcia
• gorączkę
• wymioty
• nudności
• biegunki

Badania pozwalające rozpoznać raka trzustki i leczenie

Diagnostyka raka trzustki jest dość trudna, ponieważ bardzo trudno wykryć go w początkowym stadium rozwoju. Do badań diagnostycznych zaliczają się:

• ultrasonograficzne badanie jamy brzusznej
• USG
• tomografia komputerowa
• rezonans magnetyczny − MRI
• laparoskopia i biopsja
• badanie endoskopowe

Wymienione wyżej badania mają również na celu określenie stopnia rozwoju raka oraz jego stopnia zaawansowania. Samo leczenie nowotworu często opiera się jedynie na leczeniu paliatywnym, ponieważ rozpoznany zostaje on zbyt późno.

Leczenie paliatywne polega na poprawie jakości życia chorego i przede wszystkim zniwelowaniu bólu oraz łagodzeniu występujących objawów − w przypadku raka trzustki niszczy się nerwy splotu trzewnego, by zminimalizować odczuwany przez pacjenta ból.

Wśród innych metod leczenia wymienia się przede wszystkim leczenie operacyjne (chociaż istnieje duży odsetek zgonów pooperacyjnych) oraz farmakologiczne wraz z podawaniem enzymów trzustkowych. Bardzo ważne jest utrzymanie odpowiedniej diety chorego − posiłki powinny być częste i wysokobiałkowe.