Marskość wątroby: objawy, przyczyny i leczenie

Marskość wątroby, inaczej zwłóknienie wątroby, z j. łac. cirrhosis hepatis. Jest to nieustannie narastające włóknienie miąższu wątroby, które ciągle niszczy strukturę tego narządu.
W marskości wątroby charakterystyczne jest zmienianie się komórek we włókna tkanki łącznej, co wywołuje nieprawidłowości w budowie narządu i doprowadza do upośledzenia funkcji metabolicznych, jest przyczyną nadciśnienia wrotnego oraz powoduje problemy w odpływie żółci.
Przyczyny
- toksyny (również alkohol),
- choroby metaboliczne,
- zakażenie wirusem,
- przewlekłe nadużywanie alkoholu,
- zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu B oraz C,
- marskość z autoimmunizacji – organizm wytwarza przeciwciała ukierunkowane przeciw własnej wątrobie, co w konsekwencji doprowadza do uszkodzenia narządu, zapalenia, pojawiania się łącznotkankowych blizn oraz zwłóknienia,
- choroby genetyczne – powodują powstawanie nieprawidłowości w funkcjach metabolicznych narządu, oraz upośledzają jego zdolność przechowywania metali, białek, enzymów oraz innych cząsteczek (hemochromatoza, niedobory alfa-1- antytrypsyny, Choroba Wilsona, Galaktozemia, Mukowiscydoza, upośledzenie przechowywania glikogenu),
- niektóre leki,
- niektóre pasożyty, np. motylica wątrobowa,
- choroby, które wywołują zamknięcie przewodów żółciowych – z powodu nadmiernego nagromadzenia żółci dochodzi do uszkodzeń w wątrobie (w przypadku niemowląt – przewody żółciowe mogą być niewykształcone bądź zablokowane, zaś u dorosłych najczęściej spotykaną przyczyną jest zwłóknienie przewodów żółciowych, połączone z ich zapaleniem oraz bliznowaceniem),
- wtórne zwłóknienie wątroby może pojawić się jako następstwo operacji wycięcia pęcherzyka żółciowego, w sytuacji gdy zostaną one przez przypadek uszkodzone,
- stłuszczenie wątroby – w sytuacji gdy w wątrobie gromadzi się nadmierna ilość tłuszczu dochodzi do jej bliznowacenia. Przypadłość taka pojawia się w przebiegu cukrzycy, otyłości, w niedoborach białka, chorobie wieńcowej oraz w trakcie leczenia preparatami steroidowymi.
Podział
- marskość zastoinowa,
- marskość alkoholowa,
- marskość żółciowa,
- marskość pozapalna,
- marskość uwarunkowana genetycznie.
Objawy marskości wątroby
Wczesne:
- czerwone plamki występujące na górnej połowie ciała,
- zaczerwienienie dłoni,
- przerost ślinianek przyusznych,
- zwłóknienie ścięgien w kończynach górnych,
- może pojawić się zniekształcenie palców i paznokci u rąk.
Gdy następuje znaczne pogorszenie funkcji wątroby mogą pojawić się objawy:
- zmęczenie,
- wyczerpanie,
- nudności,
- zanik łaknienia,
- osłabienie,
- spadek masy ciała,
- ginekomastia,
- bóle brzucha,
- wodobrzusze,
- splenomegalia- powiększenie śledziony, w wyniku przekrwienia wywołanego nadciśnieniem wrotnym,
- asterixis – wyciągnięte, grzbietowo zgięte dłonie obustronnie trzepoczą (objaw występuje u pacjentów z encefalopatią wątrobową).
Powikłania
- żółtaczka – zbyt niskie tempo metabolizmu bilirubiny,
- krwawienia oraz wybroczyny – zbyt niska ilość produkowanych czynników krzepnięcia,
- świąd skóry – spowodowane odkładaniem się w skórze substancji, które powstają jako skutek nieprawidłowych przemian zawartych w żółci związków,
- wzrost wrażliwości na leki – zmniejszone tempo metabolizmu aktywnych biologicznie związków, wskutek czego pozostają one dłużej we krwi,
- złośliwy nowotwór wątroby (rak wątrobowo komórkowy),
- encefalopatia wątrobowa,
- insulinooporność oraz cukrzyca typu II,
- nadciśnienie wrotne.
Diagnostyka
- analiza objawów,
- wywiad,
- zbadanie historii chorób pacjenta,
- badanie fizykalne,
- badania laboratoryjne,
- tomografia komputerowa osiowa,
- rezonans magnetyczny,
- ultradźwięki,
- badanie z zastosowaniem radioizotopów.
Niektóre przypadki wymagają dodatkowo wykonania:
- biopsji tkanki wątrobowej,
- mikroskopowego badania histopatologicznego.
Leczenie marskości wątroby
- zmiana diety na wątrobową,
- o ile to możliwe odstawienie leków, które szkodzą wątrobie,
- kategoryczne odstawienie alkoholu,
- stosowanie środków, które wspomagają wątrobę (np. ostropest plamisty),
- gdy marskość wątroby powoduje inne schorzenie, wdrażane jest jego leczenie aby zapobiec dalszym uszkodzeniom narządu,
- leczenie powikłań marskości wątroby poprzez podawanie leków : środki przeczyszczające, antybiotyki, leki obniżające ciśnienie czy środki na wodobrzusze,
- gdy nie działa już żadna forma leczenia stosowany jest przeszczep wątroby. Skuteczność przeszczepu wynosi około 90%, natomiast osoba chora do końca życia będzie musiała przyjmować leki immunopresyjne.
Niedawno wykryto u mnie stłuszczenie wątroby. Ponoć od złej diety, bo należę do osób pulchnych. Lekarz powiedział mi, że jak tak dalej pójdzie to nabawię się marskości. Muszę więc zmienić dietę i to jak najszybciej, bo to podstawa w leczeniu. A alkoholu nie tykam – czasem szampan lub wino.