Hemoroidy (żylaki odbytu): objawy, przyczyny i leczenie

On maj 3, 2012 0

Hemoroidy inaczej nazywa się guzkami krwawniczymi bądź żylakami odbytu. Z powodu tej dolegliwości w milczeniu cierpi co najmniej połowa polaków. Powszechnie uznaje się je za dolegliwość wstydliwą i temat tabu, z tego powodu wolimy po cichu znosić objawy niż przyznać się lekarzowi czy komukolwiek innemu co nam dolega.

Postawa taka jest błędna tym bardziej, że specjaliści na co dzień mogą spotykać się ze znacznie cięższymi i bardziej trapiącymi dolegliwościami, zaś problem hemoroidów jest dla nich bardzo powszechny. Guzki krwawnicze łatwo stwierdzić w czasie prostego badania w gabinecie lekarskim, zaś stosowane formy leczenia i możliwości charakteryzują się dużą skutecznością i dość niską uciążliwością. Pamiętajmy, że wyleczenie hemoroidów może znacząco poprawić komfort naszego życia. Nie warto męczyć się każdego dnia skoro można pozbyć się problemu i zupełnie o nim zapomnieć.

Hemoroidy a rak jelita grubego

Rak jelita grubego jest bardzo niebezpiecznym schorzeniem, które może prowadzić do śmierci. W wielu przypadkach jest łatwo mylony z guzkami krawniczymi, ponieważ jedna i druga choroba w swojej początkowej fazie objawia się krwawieniem z odbytu w czasie oddawania stolca. Podczas gdy prze hemoroidach jest ono niegroźne to jeśli rozwija się u nas nowotwór warto aby został możliwie jak najwcześniej wykryty i rozpoczęło się leczenie. Pamiętajmy więc aby udać się do lekarza gdy tylko zobaczymy u siebie pierwsze niepokojące objawy, które mogą wskazywać na żylaki odbytu lub inne znacznie groźniejsze schorzenie.

Czy hemoroidy są niebezpieczne?

Większość przypadków hemoroidów nie wiąże się z poważnymi konsekwencjami. Jest to schorzenie, które z całą pewnością powoduje u osoby chorej znaczny dyskomfort w codziennym życiu, powodując chociażby dokuczliwe objawy. W skrajnych przypadkach nawet nietrzymanie stolca. Niektóre metody leczenia mogą również nieść za sobą groźne powikłania, jednak podjęcie odpowiedniej terapii może całkowicie uchronić przed takimi konsekwencjami.

Objawy hemoroidów (żylaków odbytu)

Pierwsze objawy pojawienia się hemoroidów wydają się dość jednoznaczne. Jednak wystąpienia żadnej z poniższych dolegliwości nie powinno się lekceważyć, gdyż coś co na pierwszy rzut oka wydaje się być niegroźną, a jedynie dokuczliwą chorobą może w rzeczywistości być czymś znacznie poważniejszym lub brak wdrożenia odpowiedniego leczenia wywoła u nas coś dużo bardziej niebezpiecznego.

Wśród początkowych objawów żylaków odbytu wyróżniamy:

Krwawienia z odbytu w czasie oddawania stolca,
Charakterystyczny świąd w okolicy odbytu,
Poczucie niecałkowitego wypróżnienia w czasie oddawania stolca, co powoduje jeszcze silniejszy odruch parcia.

Inne objawy hemoroidów to:

W wyniku świądu i związanego z nim drapania może dojść do wystąpienia stanu zapalnego śluzówki,
Wyczuwanie wilgoci w okolicy odbytu, co spowodowane jest sączeniem się wydzieliny, która sprzyja pojawianiu się reakcji alergicznych oraz zapalnych,
W kolejnej fazie choroby dochodzi do wypadania guzka krwawniczego – po wypróżnianiu wyczuwamy do na zewnątrz odbytu, na samym początku samoistnie powraca on na właściwe miejsce, następnie trzeba mu pomóc, w końcowej fazie pozostaje on stale na zewnątrz odbytu,
Zmianom może towarzyszyć pieczenie,
Zmianom może towarzyszyć ból – występuje najczęściej gdy pojawiają się stany zapalne oraz zakrzepowe,
Mogą pojawiać się również obrzęki,
W skrajnych przypadkach, najczęściej gdy żylaki odbytu nie są poddane żadnemu leczeniu dochodzi do zaburzeń i możności trzymania stolca oraz gazów.

Przyczyny

Przyczyn powstawania żylaków odbytu jest bardzo wiele. Mogą pojawić się właściwie w każdym wieku. Poniżej przedstawiamy zarówno powody ich pojawienia się jak i czynniki jakie w naszym codziennym życiu predysponują do ich powstania. W tym miejscu należy również przypomnieć, że wielu chorobom możemy skutecznie przeciwdziałać poprzez nasze nawyki i styl życia, a jak powszechnie wiadomo „łatwiej zapobiegać niż leczyć” dlatego zastanówmy się czy możemy uchronić się również przed tą niechcianą dolegliwością – wstydliwymi hemoroidami.

Ciąża – jest czynnikiem sprzyjającym powstawaniu hemoroidów. Mogą się pojawiać już po urodzeniu pierwszego dziecka. Wynika to z dużych zmian hormonalnych zachodzących w organizmie kobiety jak i z faktu iż powiększające się dziecko powoduje silny ucisk na układ krwionośny, przez co odpływ krwi staje się znacznie trudniejszy. Upośledzeniu ulega również praca jelit. W niektórych przypadkach nawet konieczność silnego parcia w trakcie porodu powoduje znaczne powiększenie się guzków krwawniczych. U wielu kobiet po porodzie hemoroidy samoistnie stopniowo ustępują i nie wymagają leczenia. Jeśli jednak objawy utrzymują się przez dłuższy czas najlepszym rozwiązaniem będzie udanie się do lekarza.
Siedzący tryb życia – wiele osób pracuje przed komputerem w biurach. Praca taka wiąże się z stałym przebywaniem w pozycji siedzącej , która również sprzyja pojawianiu się żylaków odbytu.
Brak aktywności fizycznej – mówi się „sport to zdrowie”. Odpowiednia ilość wysiłku fizycznego jest niezwykle ważne dla zdrowia naszego organizmu, jeśli regularnie będziemy się ruszać – chociażby chodzić na spacery możemy uniknąć nie tylko żylaków ale w połączeniu z odpowiednią dietą również choroby cywilizacyjnej, która staje się coraz większym problemem w krajach rozwiniętych czyli – otyłości. Brak ruchu powoduje zaburzenia ciśnienia krwi w żyłach zlokalizowanych blisko odbytu.
Zaniedbania dietetyczne/ niewłaściwa dieta – pamiętajmy o dostarczaniu odpowiedniej ilości błonnika pokarmowego – znajdziemy go w grubych kaszach, warzywach i owocach oraz pieczywie razowym. Istotne jest również wypijanie odpowiedniej ilości płynów. Zbyt małe ilości wody i błonnika prowokują zaparcia przez co jelita muszą wykonać znacznie cięższą pracę. Powoduje to rozciągnięcie błony śluzowej przy odbycie w czasie wypróżnień.
Otyłość,
Choroby układu krążenia,
Biegunki spowodowane przez środki przeczyszczające,
Uprawianie seksu analnego,
Urodzenie większej ilości dzieci,
Przebyte operacje odbytu oraz krocza,
Silniej predysponowane są osoby starsze,
Czynniki genetyczne.

Badanie hemoroidów

Jeśli guzki krwawnicze znajdują się na zewnątrz odbytu to ich stwierdzenie jest oczywiste i nie wymaga dodatkowych badań. Również w przypadku pacjentów, których żylaki znajdują się wewnątrz stwierdzenie choroby nie stwarza specjaliście większego problemu, gdyż mogą one zostać łatwo wykryte poprzez podstawowe badanie palpacyjne – lekarz wprowadza do odbytu palec w rękawiczce.

Inne badania hemoroidów:

Anoskopia / Sigmoidoskopia – w obydwu tych badaniach wykorzystuje się cienki i elastyczny wziernik, który specjalista wprowadza poprzez odbyt pacjenta. Znajduje się na nim źródło światła oraz optyka umożliwiająca powiększenie. Anoskopia umożliwia obejrzenie wewnętrznej okolicy odbytu zaś Sigmoidoskopia dolnego fragmentu jelita grubego. W czasie badania możliwe jest pobranie wycinków w celu przeprowadzenia badania histopatologicznego, można również zatamować czynne krwawienie z zastosowaniem lasera.
Proktoskopia – polega na wprowadzeniu do odbytu krótkiej rurki, która umożliwia oświetlenie i dokładne obejrzenie wnętrza odbytu. W czasie badania można przeprowadzać bezbolesne zabiegi chirurgiczne.
Rektoskopia – do wnętrza odbytnicy wprowadzana jest rurka o długości 30 cm, następnie wdmuchiwane jest powietrze, co może stanowić pewien dyskomfort, jednak prowadzi do wygładzenia ścian jelita co daje osobie przeprowadzającej badanie możliwość dokładnego obejrzenia wnętrza jelita i odbytnicy.
Kolonoskopia – badanie przeprowadzane jest za pomocą specjalnej aparatury, do wnętrza jelita wprowadzany jest długi i miękki aparat zakończony maleńką kamerą, za nim znajduje się światłowód oraz manipulatory urządzeń mechanicznych. Podobnie jak w przypadku innych badań optycznych tak i tutaj możliwe jest przeprowadzenie bezbolesnych zabiegów chirurgicznych poprzez dołączenie do aparatury narzędzi chirurgicznych – strzykawek, nożyczek i innych.

Jeśli nie zbagatelizujemy pierwszych dolegliwości hemoroidów to najprawdopodobniej do ich skutecznego wyleczenia wystarczy jedynie wizyta u specjalisty proktologa i proste badanie palpacyjne. Pozostałe badania wykonuje się najczęściej u osób, u których chce się wykluczyć inne groźniejsze schorzenia.

Leczenie hemoroidów (żylaków odbytu)

Pierwszym krokiem do rozpoczęcia właściwego leczenia hemoroidów jest wizyta u specjalisty – proktologa. Lekarz stwierdzi czy faktycznie mamy do czynienia z żylakami odbytu, określa stopień zaawansowania choroby i proponuje właściwą dla danej postaci klinicznej metodę leczenia.

Leczenie zachowawcze

Jest to jedna z form leczenia żylaków odbytu we wczesnym stadium schorzenia. Jego celem jest nieinwazyjne zatrzymanie postępu schorzenia oraz wyeliminowanie uciążliwych objawów, a także jeśli to możliwe samoistne ustąpienie już istniejących guzków krwawniczych. Pośród innych ważnych aspektów leczenia zachowawczego wymienia się wyleczenie zaburzeń na tle naczyniowym oraz powstałych stanów zapalnych a także regulację rytmu wypróżnień pacjenta.

W początkowych fazach schorzenia najczęściej chory poddawany jest odpowiedniej terapii dietą, szczególnie jeśli uskarża się na częste i uciążliwe zaparcia. Wprowadzenie do diety odpowiedniej ilości składników pomagających w rozluźnieniu stolca oraz spożywanie odpowiedniej ilości wody w ciągu doby (2-2,5 litra) może przyczynić się do ustąpienia objawów.

Poza tym wykorzystuje się leki miejscowe – czopki oraz kremy, które oddziałują na motorykę jelit. Działają one przeciwzapalnie, przeciwbólowo, przeciwświądowo, ściągająco. Dodatkowo zalecane są ciepłe nasiadówki, które pomagają zmniejszyć ból pojawiający się w wyniku stanu zapalnego.

Leczenie zabiegowe

Ta grupa metod leczniczych obejmuje środki inwazyjne jednak nieoperacyjne.

Krioterapia – w ostatnim czasie odchodzi się od jej stosowania na rzecz innych metod. Polega na działaniu aparaturą umożliwiającą korzystanie z bardzo niskich temperatur. Za ich pomocą dochodzi do zamrożenia podstawy guzków, co wywołuje ich częściową martwicę i zmniejszenie.
Metoda Longo – zaleca się ją w przypadku, gdy choroba reumatoidalna połączona jest z wypadaniem błony śluzowej odbytnicy. Specjalny aparat o nazwie stapler w trakcie jednego zabiegu usuwa wszystkie guzki zmienione chorobowo poprzez usunięcie pasa błony śluzowej odbytnicy powyżej żylaków odbytu i przeprowadza automatyczne zszycie miejsca znajdującego się u ich podstawy.
Skleroterapia – wykonanie zabiegu jest zakazane jeśli w okolicy odbytu lub w jelicie występuje stan zapalny. Polega on na wykonywaniu licznych mini zastrzyków w skórę znajdującą się dookoła chorego guzka. Ścianki guzka zbudowane są z naczyń, w których w wyniku takiego działania powstaje zakrzep, guzek krwawniczy jest niedożywiony i niedotleniony przez co z czasem odpada.
Fotokoagulacja – Wykorzystuje się działanie światła podczerwonego pochodzącego z lamp halogenowych. Zabieg oparty jest na wykorzystaniu powstałego ciepła, które powoduje niszczenie przyrosłych tkanek, pod każdym z guzków wytwarza się blizna przez którą uniemożliwiony zostaje dostęp tlenu oraz wszelkich substancji odżywczych. Hemoroidy obumierają i odpadają.
Metoda Barrona – polega na umieszczeniu u podstawy każdego z hemoroidów specjalnych gumowych opasek, które blokują dostęp tlenu oraz substancji odżywczych co skutkuje obumarciem i odpadnięciem żylaka.

Leczenie chirurgiczne

Znajduje zastosowanie jedynie u około 10% chorych na żylaki odbytu. Dopuszcza się przeprowadzenie operacji usunięcia żylaków odbytu zarówno pod znieczuleniem miejscowym jak i ogólnym. Istnieje kilka wykorzystywanych metod chirurgicznych.

Klasyczna metoda Milligana – Morgana – po usunięciu zmian chirurg pozostawia otwarte rany, co pozwala na uniknięcie zwężenia odbytu, w celach antyseptycznych stosuje się nasiadówki. Chory otrzymuje również leki przeciwbólowe. Już na drugi dzień po operacji może wrócić do domu, zaś po około tygodniu do normalnych obowiązków. Gojenie się ran trwa około 7 do 10 dni.
Metoda Fergusona – w odróżnieniu od poprzedniej, w tym wypadku przeprowadza się zszycie ran po operacji. Nie jest jednak możliwe jej wykorzystanie jeśli mamy do czynienia z dużymi hemoroidami, ponieważ po dokonaniu ich wycięcia pozostaje rozległy ubytek w tkance, którego nie da rady zszyć. Rany ulegają szybszemu gojeniu i ból pooperacyjny jest znacznie mniej dokuczliwy.
Podśluzówkowa Hemoroidektomia metodą Parksa.

Leczenie farmakologiczne

W leczeniu farmakologicznym wykorzystuje się leki, które miejscowo i doraźnie znieczulają okolice uporczywego świądu lub bólu. Jak również leki stosowane miejscowo o przedłużonym działaniu i leki zawierające hydrokortyzol.

Stadia rozwoju hemoroidów

Hemoroidy to choroba, która stopniowo rozwija się przez długi okres czasu – może to być kilka lub nawet kilkanaście lat. Wyróżnia się cztery fazy rozwoju choroby hemoroidalnej i jeśli żylaki nie zostaną wykryte w swojej początkowej fazie rozwoju, a co za tym idzie nie zostanie wdrożone odpowiednie leczenie będą stopniowo przechodzić z jednego stadium do drugiego powodując coraz dotkliwsze dolegliwości, których zbagatelizowanie może ostatecznie wymagać interwencji chirurgicznej.

I faza

Na tym etapie żylaki odbytu nie są jeszcze widoczne, natomiast możliwe jest ich wyczucie jako niewielkich nierówności w kanale odbytu. Aby stwierdzić ich wystąpienie konieczne jest przeprowadzenie badania w gabinecie proktologicznym. Wielu pacjentów uskarża się na tym etapie na pojawianie się sporadycznie świądu oraz pieczenia w okolicy odbytu, jednak dolegliwości te nie są początkowo bardzo uciążliwe, więc rezygnujemy z wizyty u specjalisty. W tej fazie pojawiają się również krwawienia. Krew pochodząca z guzków krwawniczych ma jasny kolor, który zauważymy najczęściej na papierze toaletowym po skorzystaniu z toalety. Ten objaw dla wielu osób bywa już na tyle niepokojący, że nie odkładają dłużej wizyty u lekarza.

II faza

W tej fazie choroby guzki wypadają i są widoczne na zewnątrz odbytu, jednak ulegają samoistnemu cofaniu się. Następuje to najczęściej w czasie wysiłku i silnego parcia na stolec. Dodatkowo na tym etapie regularnie pojawiają się świąd i pieczenie w okolicach odbytu, natomiast krwawienia w czasie oddawania stolca stają się intensywniejsze. Większość pacjentów ma poczucie niecałkowitego wypróżnienia, co powoduje, że ich wizyty w toalecie stają się znacznie częstsze oraz dłuższe. Silne parcie może wywoływać nasilenie dolegliwości bólowych.

III faza

Trzecia faza choroby to również wypadanie guzków na zewnątrz, jednak nie są one już w stanie samoistnie się cofać, konieczne jest odprowadzenie ich palcem. W tym przypadku żylaki odbytu wydostają się na zewnątrz już nie tylko w czasie silnego parcia ale również w czasie wysiłku fizycznego. Dodatkowe dolegliwości to silny świąd, pieczenie oraz dolegliwości bólowe. Krwawienie może być znacznie nasilone jak również może pojawić się sączenie wodnistej wydzieliny z odbytu.

IV faza

W czwartym stadium choroby charakterystyczne jest występowanie większej ilości guzków krwawniczych na zewnątrz odbytu. Są one widoczne i nie dają się odprowadzić, zaobserwować można stan zapalny oraz obrzęk. Dodatkowo występują takie dolegliwości jak krwawienia, sączenia, silne bóle, swędzenie i pieczenie, które stają się dla chorego wręcz nie do zniesienia. Chory musi przyjmować leki o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym, jak również jest bezwzględnie kierowany na stół chirurgiczny. W wielu przypadkach pojawia się dodatkowy uporczywy objaw w postaci nietrzymania stolca.

Leki na hemoroidy

W aptekach znajdziemy wiele leków, które pomogą w leceniu trapiącej dolegliwości czyli – hemoroidów. Dostępne są one w takich formach jak : maści, kremy doodbytnicze, czopki, zioła czy tabletki. Oto najpopularniejsze z nich:

Procto – Glyvenol – preparat dostępny jest w formie kremu doodbytniczego oraz czopków. W wyniku jego działania złagodzony zostaje stan zapalny, zwalcza również uporczywy świąd oraz ból okolic odbytu.
Procto – hemolan – dostępny w formie tabletek oraz kremu doodbytniczego. Zalecany w początkowych fazach dolegliwości w celu łagodzenia dokuczliwych objawów takich jak świąd czy pieczenie.
Criorectum sztyft krioterapeutyczny
Diohespan Max – preparat w formie tabletek oddziałuje na układ krążenia usprawniając krążenie krwi, dzięki czemu przyczynia się do likwidacji dokuczliwych hemoroidów.
Hemorectal – preparat w formie czopków. Jego zadaniem jest likwidacja stanu zapalnego i nieprzyjemnych objawów z okolic odbytu.
Hemorol – preparat w czopkach. Likwiduje stan zapalny i przynosi ulgę w swędzeniu oraz pieczeniu odbytu. Ma również działanie spazmolityczne, przeciwkrwotoczne i poprawia krążenie krwi.
Posterisan maść *C – maść, którą należy nakładać na skórę otaczającą odbyt oraz doodbytniczo. Znajduje zastosowanie zarówno w leczeniu żylaków zewnętrznych jak i wewnętrznych.
Dilatator doodbytniczy – rozszerzacz doodbytniczy. Jego zadanie to delikatne rozszerzenie zwieraczy odbytu i rozluźnienie mięśni odbytu. Zaleca się jego stosowanie w połączeniu z maścią bądź kremem doodbytniczym.
Hemorigen – wykazuje działanie uszczelniające naczynia krwionośne, ułatwia odpływ krwi z hemoroidów, usprawnia przepływ krwi.
Fitoroid – maść doodbytnicza o działaniu wpływającym na złagodzenie dolegliwości choroby hemoroidalnej.