Anemia: objawy, podział, przyczyny i leczenie

Anemią nazywamy potocznie niedokrwistość. Termin ten pochodzi od łacińskiej nazwy choroby czyli anaemia. Stan taki pojawia się w wyniku zbyt niskiej produkcji czerwonych krwinek przez organizm lub gdy z różnych powodów ubytek tych krwinek znacznie przewyższa możliwości wytwórcze ustroju. Anemia stanowi często objaw towarzyszący innym schorzeniom lub zaburzeniom organizmu.

Podział

  1. niedokrwistość pokrwotoczna ( spowodowana utratą krwi):
    • ostra,
    • przewlekła.
  2. niedokrwistość spowodowana upośledzeniem wytwarzania erytrocytów:
    • hipoplastyczna,
    • niedoborowa,
    • dysplastyczna,
    • aplastyczna.
  3. niedokrwistość wywołana zbyt krótką żywotnością erytrocytów:
    • zespół hemolityczny wrodzony,
    • zespół hemolityczny nabyty,
    • zespół hemolityczny mieszany.

Niedokrwistość pokrwotoczna

Do tego rodzaju niedokrwistości dochodzi w wyniku ostrej (nagłej) lub przewlekłej utraty krwi. Niezwykle istotne jest aby w pierwszej kolejności jak najszybciej ustalić źródło krwawienia i przedsięwziąć środki mające na celu jego zatamowanie.

Przyczyny

Przyczyną niedokrwistości pokrwotocznej ostrej są najczęściej urazy.

Pojawia się najczęściej:

    • po krwotokach z górnego odcinka układu pokarmowego,
    • po krwotokach z tkanek miękkich i mięśni po wcześniejszych urazach,
    • po krwotokach z dróg moczowych,
    • po krwotokach z górnych dróg rodnych (kobiety),
    • po krwotoku wewnętrznym w wyniku krwawienia śledziony,
    • wskutek krwawienia w trakcie ciąży pozamacicznej,
    • wskutek krwawienia pooperacyjnego.

Przyczyny niedokrwistości pokrwotocznej przewlekłej:

    • przewlekłe miesiączki,
    • krwawienia z przewodu pokarmowego,
    • krwawienia z nerek,
    • krwawienia z płuc,
    • krwawienia z nosa,
    • krwawe rany z dwunastnicy i hemoroidów.

Objawy niedokrwistości pokrwotocznej

Anemia bardzo często mylona jest z innymi schorzeniami. Do podstawowych objawów niedokrwistości należą:

  • bladość,
  • zawroty i bóle głowy,
  • senność,
  • osłabienie,
  • zmniejszona wydolność fizyczna,
  • obniżone ciśnienie krwi,
  • utrata przytomności,
  • bóle zamostkowe,
  • tachykardia.

Leczenie niedokrwistości pokrwotocznej

Konieczne jest jak najszybsze zatrzymanie krwawienia oraz przetłoczenie krwi. Oprócz tego podawane są leki, które zwiększają objętość płynów krążących w naczyniach, są to np. sól fizjologiczna, koncentrat czerwonych krwinek, płyn Ringera, koncentrat płytkowych krwinek czy pełna krew – w zależności od stanu ogólnego pacjenta.

Niedokrwistość niedoborowa

Jest to grupa anemii, w których do upośledzenia produkcji erytrocytów prowadzi niewystarczająca ilość substancji, które są niezbędnymi składnikami w procesach wytwarzania czerwonych krwinek.

Podział

  • niedokrwistość z niedoboru żelaza (mikrocytarna),
  • niedokrwistość z niedoboru kwasu foliowego,
  • niedokrwistość z niedoboru miedzi,
  • niedokrwistość z niedoboru witaminy B12.

Niedokrwistość z niedoboru żelaza

Inaczej nazywana niedokrwistością syderopeniczna, mikrocytarną, niedobarwliwą. Najczęściej pojawia się u niemowląt pomiędzy 6 a 18 miesiącem życia.

Przyczyny

Spowodowana jest zbyt niskim dostarczaniem tego pierwiastka do organizmu w okresie zwiększonego zapotrzebowania. Najczęstszymi przyczynami wystąpienia niedoboru są:

  • wcześniactwo,
  • noworodki nie karmione mlekiem matki,
  • zmniejszone zapasy w życiu płodowym,
  • szybki rozwój,
  • zaburzenia wchłaniania.

Objawy niedokrwistości z niedoboru żelaza

  • bladość skóry, spojówek i śluzówek,
  • dziwny apetyt, wybiórczy ( często na krochmal, kredę, glinę ) – często pojawia się przed wystąpieniem niedokrwistości,
  • zanik brodawek,
  • szorstka skóra,
  • zajady z kącikach ust,
  • ból, pieczenie, wygładzenie języka,
  • Zespół Plummera-Vinsona,
  • pieczenie jamy ustnej i przełyku,
  • osłabienie,
  • wzmożona męczliwość,
  • zbyt długi sen,
  • łamliwość włosów i paznokci.

Leczenie niedokrwistości z niedoboru żelaza

W niedokrwistości wynikającej z niedoboru żelaza prowadzone jest leczenie przyczynowe. Najpopularniejszą i najczęściej stosowaną metodą jest przyjmowanie doustnych preparatów żelaza przez kilka miesięcy na czczo. Konieczne jest uzupełnianie witaminy C gdyż jest ona niezbędna do prawidłowego wchłaniania żelaza. Terapia może wywołać niepożądane objawy ze strony układu pokarmowego:

  • bóle brzucha,
  • nudności,
  • wymioty,
  • biegunki,
  • ciemne stolce.

Są one jednak zwykle przejściowe i krótkie, więc nie stanowią powodu aby zaprzestać leczenia.

Jeśli natomiast osoby chore nie tolerują doustnych preparatów żelazowych, pojawia się krwawienie z układu pokarmowego, wrzodziejące zapalenie jelita grubego oraz w przypadku chorych hemodializowanych – suplementacje żelazem podaje się dożylnie lub rzadziej domięśniowo. W takich terapiach mogą pojawić się następujące objawy niepożądane:

  • bolesność i obrzęki w miejscu wkłucia,
  • metaliczny posmak w ustach,
  • bóle stawów,
  • bóle głowy,
  • nudności,
  • uczucie gorąca lub gorączka,
  • zasłabnięcia,
  • świąd,
  • wstrząs anafilaktyczny.

Niedokrwistość makrocytarna

Pojawia się gdy erytrocyty mają większy od prawidłowego rozmiar. Jeśli zmiany wynikają z nieprawidłowości w syntezie DNA jest to niedokrwistość megaloblastyczna, Pozostałe przypadki ( np. wywołane niektórymi zwyrodnieniami wątroby i śledziony ) to makrocytarna niedokrwistość niemegaloblastyczna.

NIEDOKRWISTOŚĆ MEGALOBLASTYCZNA:

Powstaje w wyniku błędnej syntezy DNA, która powoduje dyssynchronizację komórek krwi.

Przyczyny

do najczęstszych zaliczamy:

  • niedobór kwasu foliowego,
  • niedobór witaminy B12 ( kobalaminy ).

Objawy niedokrwistości makrocytarnej

  • duszność,
  • osłabienie,
  • bladość z słomkowym odcieniem,
  • zapalenie błony śluzowej żołądka,
  • objawy neurologiczne ( przy niedoborze B12 ),
  • mała ruchliwość,
  • piekący, czerwony język.

Niedokrwistość hipoplastyczna

Produkcja morfotycznych składników krwi zostaje zmniejszona ( głównie czerwonych krwinek, jednak także granulocytów i płytek krwi ). Wywołane jest to postępującym zanikiem tłuszczowym szpiku.

Niedokrwistość aplastyczna

Hemoglobina ma prawidłową budowę i zawartość, lecz stopniowo zmniejsza się jej liczba. Wywołane jest to zwykle przez naświetlanie szpiku kostnego promieniami Gamma lub X oraz uszkodzeniami toksycznymi szpiku ( jady bakteryjne, substancje chemiczne ).

Objawy niedokrwistości aplastycznej:

  • sińce i wybroczyny,
  • krwotoki,
  • krwawienia z nosa,
  • podatność na infekcje,
  • czasami stany zapalne gardła lub migdałków.

Niedokrwistość hemolityczna

Powoduje ją skrócenie żywotności erytrocytów. Prawidłowo żyją one od 100 do 120 dni. W hemolitycznym stanie jedynie do 50 dni. Niedokrwistość ta pojawia się w czasie nasilenia hemolizy i spadku możliwości kompensacji szpiku.

Niedokrwistość syderoblastyczna

Przyczyny:

czynniki wewnątrzkrwinkowe:

  • defekty enzymów krwinkowych,
  • defekty błon erytrocytów,
  • zaburzenia w procesie wytwarzania hemoglobiny.

czynniki zewnątrzkrwinkowe:

  • przeciwciała własne,
  • przeciwciała obce,
  • choroby zakaźne,
  • niektóre leki,
  • czynniki fizyczne,
  • czynniki chemiczne.

Objawy niedokrwistości syderoblastycznej:

  • bladość,
  • duszność,
  • osłabienie,
  • żółtaczka,
  • kamica żółciowa,
  • powiększenie śledziony.

Niedokrwistość hemolityczna wrodzona

Przyczyny:

  • owalcytoza,
  • sferocytoza wrodzona,
  • talasemia,
  • hemoglobinopatia,
  • eliptocytoza,
  • niedobór enzymów glikolitycznych,
  • wrodzona żółtaczka hemolityczna.

Niedokrwistość hemolityczna nabyta

Przyczyny:

  • zakażenia gronkowcem,
  • zakażenia paciorkowcem hemolizującym,
  • zakażenia pneumokokami,
  • zakażenia pałeczką okrężnicy,
  • zakażenia salmonellą,
  • hemoglobinuria,
  • zakażenia wirusowe – mononukleoza zakaźna, grypa typu A, wirusowe zapalenie płuc – mogą wywoływać powstanie zespołu hemolitycznego.

Hemoglobinopatie

Są to choroby powstałe w wyniku nieprawidłowej budowy hemoglobiny. Należą do nich między innymi: talasemie czy anemia sierpowata.

Niedokrwistość chorób przewlekłych

Taka anemia pojawia się u chorych z pobudzeniem układu immunologicznego, który ma związek z procesem zapalnym ( w wyniku działania cytokin ). Charakteryzuje ją obniżona produkcja erytrocytów, niskie stężenie Fe i transferyny, mała liczna retikulocytów, natomiast podwyższone stężenie ferrytyny. Jest to drugi pod względem częstości występowania rodzaj anemii ( zaraz po niedokrwistości z niedoboru żelaza ).

Przyczyny:

  • nowotwory złośliwe,
  • przewlekłe zakażenia bakteryjne,
  • przewlekłe zakażenia pasożytnicze,
  • przewlekłe zakażenia grzybicze,
  • choroby z autoimmunizacji – SLE, reumatoidalne zapalenie stawów, układowe zapalenie naczyń.

Objawy niedokrwistości chorób przewlekłych:

  • ogólne objawy niedokrwistości,
  • pojawia się kilka miesięcy po ujawnieniu się choroby podstawowej,
  • objawy powiązane z chorobą podstawową.

Leczenie niedokrwistości chorób przewlekłych:

Podejmowanie środków mających na celu wyleczenie choroby podstawowej.

W ciężkich przypadkach niedokrwistości:

  • preparaty żelaza tylko z erytropoetyną,
  • przetoczenie koncentratu czerwonych krwinek,
  • cząsteczki pobudzające erytropoezę.
Może ci się spodobać również
Zostaw odpowiedź

Twoj adres e-mail nie bedzie opublikowany.